-ઃઃ લેખક નિવેદન:ઃ-
ગુરુદેવ રામ ઘનશ્યામ તીનોં ને ઘોષ વ પ્રમાણિત કિયા કિ’’ સદ્ગુરુ હી પરંબ્રહ્મ હૈ । ’’ઉન્હીં કા પૂજન કરના આદિ’’। ઉત્તમ પુરુષ વહ જો’’ અનેક વિષય ભોગતે કિસી સે મમત્વ નહીં રખતા । ’’અભ્યાસ મેં પુનરાવૃત્તિ આવશ્યક હૈ। લિખતે’’ અનેક બાર એક હી ક્રિયા કરને મેં આવે વિચાર સ્ફુરે વે સ્વાભાવિક હોગે। ઔર ’’ક્રિયાઐં ભી સ્વાભાવિક હોગી।’’ સ્ફૂર્ણાએ ભી સ્વાભાવિક હોગી । ફિર ’’યોગ ક્રિયાઐં ભી સ્વાભાવિક હોગી।’’સ્ફૂર્ણાએ ભી સ્વાભાવિક હોગી । ફિર ’’યોગ ક્રિયા આવશ્યક નહીં’’। (બોધવાણી)
ઐસે મનુષ્ય સામ્યબુદ્ધિક બુદ્ધિમાન હોતે । ઉનકે વિચાર ઉપનિષદોં અનુરૂપ હોતે।’’ વે પ્રજ્ઞાવાન હૈ। ઉનકી કૃતિ આત્મવિત કી હોતી । વહ દેશ સુસંસ્કૃત ઔર સમૃદ્ધ હોતા।’’ વહાઁ અવતરણ હોતા હૈ લિખતે’’ કર્મયોગ કર બતાને વાલ્ો કર્મયોગિયોં કો હી પ્રકૃતિ કે આદેશ કે અધીન હોકર જન્મ લ્ોના પતા હૈ। (બોધવાણી)
’’આગે સતયુગ કે આગમન પર લિખતે કલયુગ’’ કે દિન પૂરે હોને તક લિખતે’’ સતઃયુગ પુનઃ સ્થાપિત હોગા’’ હિન્દ માતા તેરે કૈસે-કૈસે રત્ન ઉન્હેં કલી કી અધિભૌતિકી ગુણોં મેં જાકર રહના પા । ’’કલયુગ મેં સતયુગ કા બીજારોપણ ક્રમ-ક્રમ- ઉત્તમ શાન્તિ કા સમય જૈસા સમય લાને મેં સહાયક હોના ચાહિએ। ’’સાક્ષાત કૃષ્ણ જન્મેગે । સત કી મર્યાદા બાઁધ્ોંગે।’’ વે હી સત હૈ। (બોધવાણી) રામશ્યામ ગોપાલ હી સત્ય હૈ । વહીં હોગા જો વે ચાહેગે । કહેગે । અન્યથા હો હી નહીં સકતા । પૂરા જીવન પ્રમાણ હૈ । ’’તુઝ સત્તા બિન પત્ર્ા ન હાલ્ો । ઉનકી લીલાએઁ હૈ । વચન હૈ। લિખતે ઉસે બુલાઓ સત્યયુગ કી ઉપાસના કરો।’’ નિમન્ત્ર્ાો । નિમન્ત્ર્ાો । ’’ઉચ્ચપદ-મોક્ષપદ તો લક્ષ્ય બિન્દુ કો ઔર કર્મ યોગ આચરિત કરતે હુએ અવશ્ય રખના ।’’સત્યયુગ કી રાહ દેખતે રહો-ઉસકી ક્રિયા કો ગર્ભ પોષણ કરના કહા જાયેગા । યહી નહીં ઇસકે આગે લિખતે’’ ઐસા સત અથવા અસત હૈ ઔર વહ મોક્ષ સે ભી અધિક ઉચ્ચપદ ધારણ કિયા હુઆ હૈ । ઉસ ઔર લક્ષ્ય ઉસકી ઉપાસના હૈ। ઉપાસના સે તત સ્વરૂપ દિખાઈ દેવે ।’’(બોધવાણી) ગુરુદેવ ભક્ત મેં ઉસ સ્થિતિ મેં દેખના ચાહતે । લ્ો જાતે હૈ । પરમ સત્ય તો ગુરુદેવ હી હૈ । જહાઁ કૃષ્ણ યોગેશ્વર ઔર ધનુર્ધર પાર્થ વહીં વિજય હૈ । ઉન સતગુરુ કે ચિન્તન સે ઉનકા સ્વરૂપ સામર્થ્ય, ઐશ્વર્ય અધ્યાત્મ સબ ભક્ત મેં આતા હૈ । દે દેતે । વે સાકાર બ્રહ્મા હૈ । ભક્તોં પર દ્રવિત હો આનન્દ દેને આતે ઔર જગત કે દુરાચાર કા વિનાશ કરતે । સુખ, શાન્તિ, આનન્દ ધર્મ આદિ કો સ્થાપિત કરતે ।
પ્રસ્તુત પુસ્તક મેં સતયુગ સંતો કે સંકલ્પ સે ક્રમશઃ ચેતનતા વૃદ્ધિ કે સાથ આ ગયા હૈ । આનન્દ વૃદ્ધિ હો રહી હૈ । બાબજી ને કહા’’ ઐસા સમય આવેગા । (બોધવાણી) સભી પ્રકાર કે સંતોં કા અવતરણ હો રહા હૈ । સબ વિધાએ અપને પૂર્ણત્વ કી ઓર હૈ । વચન, ક્રિયા સંકલ્પ રામશ્યામ, ગોપાલ વ બ્રહ્મ જ્ઞાનિયોં કે વ બ્રહ્મનિષ્ઠ કે હી સત્ય હૈ । વે સૂક્ષ્મ સે સ્થૂલ મેં ક્રમશઃ આતે હૈ । બાબજી ને કહા ’’સંતોં કી પાર્લિયામેન્ટ હૈ વે કરતે વહી સબ યહાઁ હોતા।’’ વહી હો રહા હૈ ।
તારાબેન ઔર કનુભાઈ કા કહના હૈ-પુનરાવૃત્તિ વ નિરાસતા સે ઉપેક્ષા હોતી । બાબજી ને કહાઁ ભક્તિ મેં પુનરાવૃત્તિ દોષ નહીં’’ બાર-બાર વે હી લીલા ચિન્તન કરતે । આજ્ઞા પાલતે । પૂજા કરતે । ગુરુ કે શબ્દોં કા ચિન્તન મનન કરતે । ઉન્હીં કા મન્થન કરતે । ઉનકે બ્રહ્મ વાક્ય વેદ હૈ । ઉનકી હજારોં કિરણ્ો હૈં । હમ તો એક કો ભી નહીં સમઝ પાતે । જિતની બાર ઉનકો શબ્દોં કો ચિન્તન કરે ઉતને નયે જ્ઞાન તત્વ અનુભૂત હોતે । અનન્ત મેં સે અનન્ત નિકાલા તો અનન્ત હૈ । બાર-બાર હમ ગુરુદેવ કે સાથ શાóોં કો વેદ ઉપનિષદ કા બાર-બાર પ્રચાર કર હરિ નામ સે જગત કા ઉદ્ધાર કરના ચાહતે । પુનરાવૃત્તિ બાર-બાર હોતી રહે યહી ચાહતે ’’યથાપૂર્વ કલ્પયત’’ ’’વેદ કે અનુસાર ગુરુ બ્રહ્મ બાર-બાર વૈસી કી વૈસી સૃષ્ટિ કરતે । પુનરાવૃત્તિ દોષ નહીં માના જાતા । બાર-બાર એક હી પ્રકાર કી ક્રિયાએઁ અભ્યાસ વ વૈરાગ્ય બલ સે યોગ સે ભી ઔર ભક્તિ મેં ભી પાર લગાને કે સાધન હૈ ।
ઉપેક્ષા કે કારણ સદ્કર્મ નહીં છોે જાતે । અધિક રુચિકર બનાને કા પ્રયત્ન કરતે । ઔર રુચિ ઉત્પન્ન કરને કે લિયે સત્ય ગુરુદેવ સે પ્રાર્થના કર કરતે હૈ ।
દોષ સબ મેરે હૈ । ગુણ સબ ગુરુદેવ કે । મોટા વિશ્વનાથ ભઈ કો દર્શાએ સિદ્ધાન્તોં કે અનુસાર બાબજી કી લીલા ગુરુદેવ કે વચન શાó પ્રમાણ સે બ્રહ્મનિષ્ઠ ગુરુદેવ સાક્ષાત બ્રહ્મ હૈ। સત્ય હૈ । બતાને કા પ્રયત્ન ગુરુદેવ કી દયા સે કિયા । દોષોં કે લિયે વિદ્ધવજન ક્ષમા કરેંગે વ તત્વ કી ઔર દૃષ્ટિ રખ્ોગેં । ક્ષમા, પ્રાર્થના કે સાથ, સદ્ગુરુ દેવરામ વ ઘનશ્યામ વ ગોપાલ કે ચરણોં મેં અર્પણ ।
દિનાંક 10/11/88
વાર ગુરૂવાર કો મોટા વિષ્વનાથ ભઈ સે સત્સંગ ચર્ચા મેં કહા -
’’સતયુગ કો પ્રાર્થો ’’સતયુગ કી માંગ કરો ’’ ગુરૂદેવ ને લિખા ।
’’ઔર તબ દસવીં બાર મહાન ઈષ્વર અવતાર સાક્ષાત શ્રી કૃષ્ણ ભગવાન જન્મેગેં। ઉસે સતયુગ કા બાલક હી સમઝના। જન્મ લિયા વે સત શબ્દ કી કિતની મર્યાદા બાંધી જા સકતી ઉસકા વિચાર કરના ચાહિએ। ઇસ પ્રકાર ઇસ જમાને કા ફતેમન્દ હોના ઇસમેં ભી એક કુદરતી કારણ હૈ। ઐસા સમઝકર સતયુગ કે ગર્ભ કો નિમંત્રો ! નિમન્ત્રો ! (બોધ. 35)
આગે ગુરૂદેવ લિખતે હૈ ’’ઇતના અવશ્ય યાદ રખના કિ ઇસ પ્રકાર કે સ્વરાજ્ય કા માધ્યમ પદ ઢૂઁઢતે હુએ ઉસી મેં લલચાના નહીં હૈ। (બોધ. 35)
આગે ફિર લિખતે હૈ ’’ ઇસસે ભી અધિક મોક્ષ પદ જો કિ ઉત્તમોત્તમ હૈ, ઉસકી ઓર તો લક્ષ્ય બિન્દુ કર્મ યોગ આચરિત કરતે હુએ અવશ્ય રખના હૈ ’’ (બોધ. 35) આગે ગુરૂદેવ આદેશ દેતે હૈ કરને કો ’’સત્ય કે યુગ કે આને કી રાહ દેખતે રહો - ઉસી ક્રિયા કો ગર્ભ પોષણ કરના કહા જાયેગા।’’ (બોધ. 35)
સતયુગ જહાં હો। શિવ સંકલ્પ હો। જ્ઞાન હો। આત્મજ્ઞાન હો। શિવોઽમ। તત્વરૂપ। અધ્યાત્મ જ્ઞાન રૂપ। (બોધ.) સત્સંગ હો। સ્વસ્ફૂર્ત વિચાર હો। જો વેદ ઉપનિષદ સે મેલ ખાતે હો। સતયુગ નિન્મત્રો વિચાર લોકાનુકૂલ હો। વિશ્વ માન્ય હો। નિત્ય તત્વ વસ્તુ પ્રાપ્ત કર્મ સતયુગ મેં હો। સતયુગ અન્તર કા હો। આન્તરિક હો। બાહૃય ન રહે। ’’અન્તર’’ મય હો। ન સુખ ન દુઃખ। (બોધ.)
તર્ક: બુદ્ધિ ન રહે। કેવલ અન્તર મેં રહે। જાગૃત રહે। ચેતન રહે। સતયુગ જહાઁ આસક્તિ ન હો। સમાનતા હો। કેવલ પરમ તત્વ હી લક્ષ્ય હો। સદકર્મ હી હો। નિષ્કામ કર્મ હો। પ્રભુ સમર્પિત કર્મ હો। સત્ય રૂપ કર્મ હો। સત્ય રૂપ કર્મ હો। નેત્ર જહાઁ બ્રહ્મરન્ઘ્ર મેં હો। સંકીર્ણતા ન હો ઉદાર મના હો। ઐસા સતયુગ નિમન્ત્રો । સર્વે ભવન્તુ સુખિનઃ હો। ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ મેં નિષ્ઠા હો। ઉનમેં બ્રહ્મભાવ દૃ હો। ગુરૂદેવ મેં અનન્ય શરણાગતિ હો। સબ કુછ ગુરૂદેવ કો અર્પણ બુદ્ધિ હો। જહાઁ રામ શ્યામ ગોપાલ કો જીવન અર્પણ કર દિયા હો। બ્રહ્મનિષ્ઠ સદ્ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હી બ્રહ્મ હૈ। સિદ્ધાન્ત રૂપ હૈ। પ્રેમ રૂપ હૈ। વે સત્સંગ સે હી જાને જાતે હૈ। જ્ઞાન મેં જહાઁ બુદ્ધિ કી વ્યાપકતા હો। જહાઁ પૂર્ણ ગુરૂદેવ કી શરણાગતિ કા દૃ નિશ્ચય હો। જહાઁ સતયુગ મેં સત્ય કો અનુભવ હો। (બોધ. 2-3)
ગુરૂદેવ કે પ્રતિ અટૂટ પ્રેમ હો। તેલ ધારાવત ।
સતયુગ જહાઁ રામ શ્યામ ગોપાલ કો અપની ભક્તિ સે ભક્તાધીન કર લે। જહાઁ તેજસ્વિતા હો। અનુભવી બ્રહ્મનિષ્ઠ સાક્ષાત ગુરૂબ્રહ્મ કી શરણ હો જાવે। પ્ર્રસન્ન કરે। પારસ ગુરૂદેવ રૂપ ને શિષ્ય કો ભી પારસ બનાને કા વચન દિયા હૈ। અપના જૈસા બનાતે। આપને સબ દેકર। વે ક્રીા ભ્રમર એક ઝટકે મેં બનતા હૈ ઉસી પ્રકાર ભક્ત જીવ કો એક ઝટકે મેં અપના સ્વરૂપ દે દેતે હૈ। ઐસે સતયુગ કી પ્રાર્થના કરો જહાઁ સમ્પૂર્ણ વૈરાગ્ય હો। (5) આત્મ તત્વ કે પ્રકાશ નિર્વિકલ્પ મેં રહકર વ્યવહારિક વેદાન્ત હો। આનન્દમય હો। શાન્તિ હો। વૈરાગ્યવાન સે આનન્દ મિલતા હૈ। વે અનાસક્ત વ્યવહાર કરતે હો। (6) સતયુગ કી પ્રાર્થના કરો। ઐસા દયામય હો। કૃપા હો। મિત્ર ભાવ હો। સંતોષ હો। આનન્દ હો। નિસ્વાર્થ હો। સુવિચાર હો। બ્રહ્મવિચાર હો। જીવન સત્કાર્ય મેં સંલગ્ન હો। દુઃખ મેં સહાયક હો। સહાનુભૂતિ હો। પ્રેમ યુક્ત જીવન હો। શાન્તિ ચિત્ત વ પ્રભુ કે વ પ્રકૃતિ કે કાર્યો કી સમઝ હો। (7) પ્રણવ ગાયત્રી કી સાધના મેં નિરત હો। સમાધિ સતત હો। સ્વતન્ત્ર સ્વસ્ફૂર્ત શુભ વિચાર યુક્ત જન હો। સુવિચાર સિદ્ધ જન હો। જ્ઞાની જન હો। સુવિચાર-યોગ સિદ્ધ ક્રિયા હો। (8-9) સતત જપ ને નિરત જન હો ઐસા સતયુગ નિમંત્રો। એક ભી ક્ષણ પ્રભુ કે સ્મરણ બિના ન જાય। ’’સાંસે સાસે રટૂ થારો નામ’’ અજપા જપ ગુરૂદેવ સે પ્રાપ્ત હો। સબ સે પ્રેમ હો વ સમ્માન હો। સંસ્કાર યુક્ત હો। ક્ષમા સરલતા, ગુરૂ ભક્તિ, વિવેક, સ્થિરતા, વૈરાગ્ય નિષ્કામ કર્મ આદિ યોગ યુક્ત જીવ ન હો। (9-10)
રામ શ્યામ ગોપાલ કે સમાન બ્રહ્મનિષ્ઠ આત્મજ્ઞાની ગુરૂદેવ હો। પાત્ર અનુસાર ઉપદેશ દેતે હે। ભેદ ભાવ ન કરે। દ્વેષ ન કરેં। શુદ્ધ ચિત્ત મેં પ્રકાશિત હોતે હો। દયાકર ભાવાનુસાર પ્રાપ્ય હો। ’’શ્યામ ના વચનો માં ઝૂઠક હોય નહીં ।’’ મજાક મેં ભી જિનકે વચન ઝૂઠ ન હોતે હો। ઉનકે કર્મ બ્રહ્મમય હો। બ્રહ્મકર્મ હો। ક્રોધ ભી જન કલ્યાણ કે લિયે હો। ઇચ્છા તૃષ્ણા ન હો। ’’ ન સોચતી ન કાંક્ષતિ હો।’’
’’આત્મવત સર્વભૂતેષુ’’ દેખતે હો। ’’ એક હી આત્મા સબ મેં રમ રહી હૈ।’’ સિદ્ધ કિયા હો। પ્રારબ્ધ અધિન જો નહીં પર બતાતે હો। સીખાતે હૈ। આલસ દૂર કરતે। અનાસક્તી દેતે હો। રામ શ્યામ ગોપાલ હી સર્વકર્મ ફલરૂપ હૈ। ઐસી બુદ્ધિ દે। ઐસી શ્રદ્ધા દે। ઐસા વિશ્વાસ દે। નિષ્ઠા દે। ’’ધ્યાન મૂલં સદ્ગુરૂમૂર્તિ ’’ઉનકા હી ધ્યાન કરતે હો। પૂજા ઉન ગુરૂ કે ચરણ કમલ કી હો। ઉનકી આજ્ઞા પાલન હી સર્વોપરી હો। શિષ્ય સે જગત કલ્યાર્થ કાર્ય કરવાતે । પારમાર્થિક કાર્ય કરવાતે । મહાન કાર્ય કરવાતે। સન્માર્ગ પર ચલાતે। ગૃહસ્થ મેં અપને કર્તવ્ય કા નિર્વાહ કરતે અધ્યાત્મ મેં આગે બાતે। સમઝ દેતે। જ્ઞાન દેતે। વૈદિક અનુસરણ કરવાતે। ભક્તિ દેતે। જ્ઞાન દેતે। કૃતકૃત્ય કરતે। (11-12) જિજ્ઞાસુ બનાતે। સતયુગ જહાઁ ગુરૂદેવ કી પરમ દયા હો। વે શિષ્ય પર સબ ભક્તોં પર દયા કરે। કિયે શુભ કર્મો વ સાધનોં પર ઉદારતા દિખાતે વ આગે બાતે હૈ। સર્વત્ર વિજય દેતે હૈ।
ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ઘનશ્યામ સે ઐસે સતયુગ કી માંગ કરો, જહાઁ ગુરૂદેવ કી દયા સે દિવ્ય આનન્દ, મેં અધ્યાત્મ મેં દેહ સુધ ન રહે। ગુરૂદેવ સે અભિન્ન અનુભવ કરે। અનેક વિશ્વ અપને મેં બનતે હો।્ આનન્દ હી રહે। સદા આનન્દ હી રહે। ચતુર્દિશ ઉન્નતિ હોવે। સતયુગ જહાં બ્રહ્મનિષ્ઠ ગુરૂદેવ કે અમૃત વચન મંત્ર હો। સ્વપ્ન રહે। જહાઁ દૃષ્ટા માત્ર રહે। વહાઁ કોઈ કર્મ ન રહે। સત્વ હી હો। સત્ય હી હો। દૂસરા કોઈ ન હો। ’’તત્વમસિ ’’ આદિ સિદ્ધાન્ત સિદ્ધ ગુરૂ કી દયા સે હો। વ્યાપકતા વ અદ્ધેત સિદ્ધ કર સફલ હો। ’’અખિલ બ્રહ્માણ્ડ માઁ એક તૂ હી હરિ’’ સબ જગહ વહી હૈ। અનુભવ હો। ’’એકો બ્રહ્મો દ્વિતીયો નાસ્તી’’ કા ઉનકી દયા સે અનુભવ હો। ગુરૂદેવ કી ઉપાસના હો। આત્માનુભવ હો। જહાઁ સત્સંગ હો। જ્ઞાન ધ્યાન સમાધિ આદિ હો। અનુભવી બને। (બોધ. 12-13-14)
’’આ વિશ્વના અણુ અણુ માહી આપ પોતે ને આપ એક અખિલેશ મહદ્સ્વરૂપે।’’ યહ જ્ઞાન દૃ હો। ’’સર્વ રૂપ ગુરૂ સર્વમયં ગુરૂ મયં જગત ’’ કા અનુભવ જહાઁ હો ઉસ સતયુગ કો બુલાઓ। સ્થાપિત કરો। પવિત્ર ગુુરૂદેવ કા સ્મરણ કરો। સતત જપ કરો। ’’સ્ફુરણ રૂપી સ્મરણ ઉત્તરોત્તર બતા જાતા હૈ। ઇસે હી સ્મરણ કહતે હૈ। ઐસા સ્મરણ અનન્ત હૌ। સ્મરણકાર અનન્ત હૈ। ઔર યહી સ્મરણ હૈ। (બોધ. 14)
ઉસ સતયુગ મેં સાધક કે હૃદય મેં પ્રકાશ પ્રકાશ અનુભવ હોતા હૈ। આનન્દ અખણ્ડ રહતા હૈ। સ્વરૂપાનુસંધાન હોતા હૈ। આત્મ સાક્ષાત્કાર હોતા હૈ સતયુગ જહાઁ વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર ઉનકા એક હોતા હૈ। વેદ પઠન પાઠન હોતા હૈ। વિદ્વાન પણ્ડિત હોતે હો। સદ્ગુરૂદેવ સુવિદ્યા દેતે હો। સાધક વ ભક્ત સામ્યબુદ્ધિ સે સમઝતે હો। નિષ્કામ હોતે। નિર્વેર હોતે। લોક કલ્યાણ એવં પારમાર્થિક કાર્ય કરતે હૈ। ગુરૂદેવ પ્રેમ સે ઉનકે હૃદય મેં રહતે હૈ। શાન્ત ચિત્ત હોતે જન। સબ જગહ ગુરૂદેવ કે દર્શન હો। ’’ જાઁ દેખૂત્યાઁ તમે ઉભા ’’ મ્હારા પાર પડ્યા મન શુભા’’ સિદ્ધ હોતા હૈ। (બોધ .12 સે 15) પ્રસન્ન પ્રસન્ન જન રહતે હૈ।
સચ્ચી સ્વતંત્રતા, સચ્ચા સ્ફૂરણ, ઔર સ્મરણ હો। મુક્તિ કી ઇચ્છા સે ગુરૂ કી શરણ જાતે હૈ। વેદાન્ત અધ્યયન હો। સ્મરણ, જપ, ધ્યાન આદિ સે ’’યથા પિણ્ડે તથા બ્રહ્માણ્ડે ’’ કા અનુભવ હોતા હૈ। ગુરૂદેવ હી રામ પ્રભુ હી સબ ઇચ્છાઓ કી પૂર્તિ કે નીધિ હૈ। (16) જહાઁ ગુરૂદેવ કી દયા સે આત્માનુભવ હોતા। સબ ક્રિયાએઁ સત્ય હોતી હૈ। સબ ઉન ક્રિયા સે સહમત હોતે હૈ। એક હી તત્વ શેષ રહ જાતા। ’’નૈતિનૈતિ’’ કરતે વહી એક માત્ર રહ જાતા હૈ। વહી સબ કુછ બના અનુભવ હોતા હૈ (17)
ભક્ત પ્રેમ મેં વિહૃલ હોકર પ્રેમાશ્રુ સે આશ્રુપાત હોતા હૈ। ’’કર કપોલ ભયે કારે। ’’ઉર બીચ બહે પનાલે ’’ ઐસી અવસ્થા હોતી હૈ। ગોપાલ પૂજા કરને, આનન્દ મેં રહને, સંસાર કે સંસ્કાર ન રખે ઔર જપ કરને વ નિર રહને કા કહતે હૈ। (19)
’’ગુરૂદેવ બુદ્ધિ રૂપ મેં બિરાજે હૈ। સાત્વિક અભિમાન કે પાર વે બ્રહ્મ તૂ હી હૈ। અનુભવ ગુરૂદેવ દેતે હૈ। સત અસત સે પરે ઉન ગુરૂદેવ કો જહાઁ સમબુદ્ધિ દ્વારા જાના જાતા હો। વહ નિર્ભય, અમૃત, જગ પાલન કરતા ’’વ્યાપક છો સ્વામી’’ હો જાતા હૈ।
સત્યયુગ મેં પ્રત્યેક કર્મ સત્ય મય હો જાતે। બ્રહ્મ કર્મ હો જાતે। બુદ્ધિ ઔર તર્ક નહીં રહતા। કર્મ સતરૂપ હો જાવે। જ્ઞાન રૂપ હો જાવે। ઉસકા ફલ આનન્દ હોવે। સદ્ગુરૂ દેવ કી આજ્ઞા પાલન હી એક માત્ર માર્ગ હૈ। સત અસત સે પાર નિર્ગુણ દયા કર કે સગુણ ગુરૂદેવ રૂપ મેં પ્રત્યક્ષ હુઆ હૈ। ધૈર્ય શક્તિ જો ઋષિમુનિયોં કી હમારે રક્ત મેં ઉસી કે બલ પર ’’તત્વમસિ અહં બ્રહ્માસ્મિ, અયં આત્મા બ્રહ્મ ઔર ’’અહિંસા પરમોધર્મ કી શક્તિ કો સહન કર સકતે હૈ। અનુભવ કર સકતે હૈૈ। સંકલ્પ માત્ર સે સર્વોપરી શક્તિ પ્રમાણિત કરતે હૈ। જો કભી હારે હીે નહી। (20-21,22-23)
સતયુગ બુલાઓં જહાઁ ભક્ત ભક્તિ સે અધિક સેવા ગુરૂ કી કર પ્રસન્ન કરે। શ્રદ્ધા પ્રેેમ વાલે હો। ઊઁચે પાત્ર હો। ઇશારે માત્ર સે પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરે। ગુરૂ કી દૃષ્ટિ મેં શિષ્ય ઉચ્ચ હો। સમ્પૂર્ણ કર્મ પ્રભુ કે લિયે જહાઁ લોગ કરેં। અલોકિક અનુભવે। સુવિચાર યુક્ત હો। સાદા જીવન ઉચ્ચ બ્રહ્મ વિચાર હો। સંયમમય હોે। બલ યુક્ત સશક્ત વિચાર હો। શિવ સંકલ્પ હો। પ્રેમ સબ સે હો। આત્મવત સર્વભૂતેષુ દેખતે હૈ।
અદ્ધેત પ્રબલ ભાવ રહે। સ્વાર્થ વ સંકીર્ણ ન હો। જહાઁ સબ સમર્પણ ગુરૂદેવ કો કરતે હો। ગુરૂદેવ સ્વયં અપને ભક્ત કી મહિમા ગાને લગે। ભગત ભર દેરે ઝોલી।’’ ભક્ત નિરન્તર પ્રભુ સ્મરણ મેં નિરત હો જહાઁ ગુરૂદેવ પ્રસન્ન પ્રસન્ન હો જાવે। અમરત્વ દેવે। બ્રહ્મત્વ દેવે। ભક્તિ વ અખણ્ડ આનન્દ શિષ્ય કો દેવે। શિષ્ય સબ કુછ ગુરૂદેવ સે પ્રાપ્ત કરતે હો। ગુરૂદેવ હી મૂર્તિમન્ત ઈશ્વર હૈ। વહાઁ ગુરૂદેવ સે એકતા હો જાવે। સર્વત્ર ગુરૂદેવ કી સત્તા દૃશ્ય હો। વિક્ષેપ નહીં માધુર્ય હી હો। જહાઁ ગુરૂ મેં ઈશ્વર પ્રેમ હો। શ્રદ્ધાયુક્ત હો। ગુરૂમય મન હો। તન્મય તન્મય થાવો રે। સબ અપને અનુભવ હો દૂસરા ન રહે। ગુરૂદેવ ’’શ્રી રામ માં દૃ પ્રતિજ્ઞા થતા, શુભ લક્ષણ શા શાં દેખાતા ’’ ગુરૂદેવ આગે આગે તૈયારી કર રહે હૈ। પગ પગ પર અનુભવ હો। આનન્દ હો। ઉચ્ચ અવસ્થા આનન્દ દૃષ્ટિ સે પ્રભુ દેતે હૈ। આત્મા કી વ્યાાપકતા અખણ્ડતા સિદ્ધ અનુભવ પરિપક્વ હો, સબ કુછ અનુકૂલ હો જાવે। (23-28) ભક્ત ઐસે સત્સંગ મેં હો જહાઁ ગુરૂદેવ જો કરે વહી માને ઉસને અપના શુભ માને। ’’હો વહી જો રામ રચિ રાખા ’’ ’’રામ કરે સો સહી ’’ ઔર ભી હમકો તો યોં ભી વાહવાહ ઔર યાંે ભી ।’’હર હાલ મેં પ્રભુ કી ઇચ્છા માને। (24)
સતયુગ બુલાવે જહાઁ અદ્ધેત સિદ્ધ કિયા હો। સત્ય સિદ્ધ કિયા હો। વહાઁ કુલ સ્વભાવ અનુસાર વાણી શુદ્ધ હો। સત્યરૂપ હો બનાતે હો। રૂપ પ્રતિષ્ઠા દિખતી હો। (29) ચેતન રૂપ ગુરૂદેવ કા જિસે ભક્ત કે ભજન મેં ’’ઊઁ નિત્ય શુદ્ધ ચેતન સદ્ગુરૂદેવ આપકી જય હો’’ ’’ચેતન સ્વયં ગુરૂદેવ ને લિખવાકર બતાયા। કઠિનાઈ મેં ભી ન્યાય કરે। ધર્મ પર ચલે। (29) ગુરૂદેવ અન્તર મેં જો બતાવે વહી કરે જો સબ કો ધારણ કરે, સબકો પરમ કર્તવ્ય ફર્જ હૈ કો સમર્પિત હોવે। (29) જહાઁ ધાર્મિક કર્મ મેં ઉત્સાહ વ સહયોગ વ સમર્પણ હો। સતયુગ બુલાઓ આચરો ઔર ગુરૂદેવ ’’ જ્ઞાન મૂલં સદ્ગુરૂ વાક્યં’’ સદ્ગુરૂ કી આજ્ઞા હી મંત્ર વ જ્ઞાન કો અન્તિમ કર્તવ્ય માને। ગુરૂદેવ કી મહિમા શિષ્ય કે માધ્યમ સે સુંગધ કી તરહ વ્યાપ્ત હોવે। (29)
જહાઁ શંકા મત કરિયે। ભક્તિ મેં ભજન મેં લીન હોકર ભક્તિ હી ભગવાન બનકર ભક્ત કો ગુરૂદેવ મેં એકત્વ અનુભવ દૃ કરે। (29) ઉસે ’’ આપ સ્પરૂપ ઓડખામી ’’ સ્વરૂપ દર્શન કરાતે ગુરૂદેવ। પ્રવૃત્તિ માર્ગ મેં સિદ્ધ કરતે હૈ। ગૃહસ્થ મેં રહકર। સંસાર કી જિમ્મેદારિયાઁ નિભાતે હુએ। સિદ્ધ કરાતે। પ્રમાણિત કરતા। ગુરૂદેવ કી દયા સે। જહાઁ ભક્તિ જ્ઞાન સે સમઝ કર હો। પાગલ ન હો। સંસાર વ્યવહાર વ પ્રતિષ્ઠા અનુરૂપતા બની રહે। ભક્તિ હી ભગવાન કે શરણ મેં રખતી હૈ। પાત્ર અનુસાર વ્યવહાર દેના લેના હો। (30) વહાઁ ઈશ્વર અવતાર હો। દયા,ક્ષમા વ ન્યાય દેતા હો। સંસાર મેં રહતે કમલ કી તરહ રહે ?પ્રયત્ન સે સુખ કી ખોજ કરતે હો। પરંબ્રહ્મ સ્વરૂપ ગુરૂદેવ કા દેખના પર લક્ષ્ય યાદ રહતા હૈ। (31) અનુભવી હોકર હી જહાઁ ઉપદેશ દેતે હો। અહંકાર વ દિખાવા હોકર જહાઁ ઉપદેશ ન દેતે હો। અહંકાર વ દિખાવા જહાઁ ન હો। વ્યસન સે સત્યયુગ મેં દૂર રહતે હૈ। ’’મુક્તો અન્યાય મુચ્ચતે’’ મુક્ત દૂસરોં કો મુક્ત વહાઁ કરતે હૈં। પરા વ અપરા પ્રકૃતિ કે કાર્ય શક્તિ કે દૃ સિદ્ધાન્ત હમેં ગુરૂદેવ કી દયા સે સમઝ મેં શક્તિ સ્વયં સમઝાવે। વહ સ્વયં ઉસમેં વ્યાપ્ત દીખે। એકત્વ અનુભવે એકત્વ અનુભવે ઔર નિર્ભય હોતે જહાઁ। ગુરૂકુલ હો અધ્યાત્મ વ સર્વાગિણ શિક્ષા હો। પરતન્ત્રતાન રહે। રાજ્ય શત્તા કે સાત્વિક સ્વરૂપ દર્શન જહાઁ પ્રભુ કરાતે હો। સવિધિ ઉસકી પૂજા હો । ઋષિ મુનિયોં કા પૂજા કા આદેશ પાલતે હો। પાત્ર બનાવે। સ્થૂલ સ્વરૂપ વ બુદ્ધિ કે લિયે આદેશ નહીં। સતયુગ જહાઁ પ્રસન્ન કરને કે લિયે અન્તિમ કમલ પૂજા કરતે હો। ’’તત્વમસિ ’’ પલ હી વહી સ્વતંત્રતા વહી એક્યતા હૈ ’’ (31-32) ઉસકી દયા સે સત કા અનુભવ હોકર એકરૂપતા હોતી હો વહાઁ અન્તિમ ’’ અહં બ્રહ્મસ્મિ’’ કી મહાનતા અનુભવે। ગુરૂદેવ કી શક્તિ સે સંભવ હો સકતા હૈ। અમૃત પાન હોતા હૈ। વે દયા સાગર હૈ। વહ કમલ પૂજા સિખાતી હૈ। આનન્દ આનન્દ હો જાતા હૈ વહાઁ કમલ પૂજા કે લિયે પાત્ર ઉત્તમ ભી મિલતે હૈ। મૃત્યુ કો જીત લેતે હૈ। (32-33)
ઐસા સતયુગ હો જહાઁ ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હી કો પરમબ્રહ્મ માનતે હો। પૂજા કરતે હો જહાઁ ’’ધ્યાન મૂલં સદ્ગુરૂ મૂર્તિ, પૂજા મૂલં સદ્ગુરૂ પદમ મંત્ર મૂલ સદ્ગુરૂ વાક્યં, મોક્ષ મૂલં સદ્ગુરૂ કૃપા।’’
માનકર ધ્યાન પૂજા અર્જના, સત્સંગ આદિ આદિ ઉનકા હી હો। જહાઁ
કર્મ વ્યવહાર સબ કરતે પર આસક્તિ ન હો। સ્વસ્ફૂર્ત ક્રિયાએઁ હોને લગે, વિચાર આને લગે। વે હી બ્રહ્મવિચાર હો। સ્વાભાવિક હો। ર્સ્ફૂરણાએં સ્વભાવિક બહે। ઐસે યોગી હી હો। ઉપનિષદાનુસાર હો। સમત્વ બુદ્ધિ વાલે હો। ’’સુખ દુઃખે સમે કૃત્વા હો। ’’સમઃ શત્રૌ ચમિત્રેચ ’’ હો। ’’સમ સર્વેષુ ભૂતેષુ ’’ દેખતા હો ’’ સમ પશ્યન્હિ સર્વત્ર સમવસ્થિતમીવ્શ્રરમ’’ (ગીતા 13/28)
સબ ઐસા હો। સ્વર્ગ સા હો। આત્મવિત હો। સુસંસ્કૃત હો। વૈદિક શિક્ષણ હો। ઋષિકુલ હો। સ્વરાજ્ય હો, મોક્ષ સબ પ્રાપ્ત કરે। મહાત્મા મહાપુરૂષ અધિકાધિક આવે। સત્યયુગ કે બજારોર્પણ ક્રમ-ક્રમ સે હો કર ઉત્તમ શાન્તિ કા જૈસા સમય લાને મેં સહાયક હોના ચાહિએ।
(બોધ. 35)
’’મેરી હિન્દદેવી કે વીર પુત્ર અવશ્ય હી અપને મૂલ સ્વરૂપ કી ઔર દૃષ્ટિ ફેકેં યહી માત્ર સતયુગ કી ગિનતી મેં હૈ।’’ (35) ’’સતયુગ કા ગર્થ બન્ધેગા।’’ (35) ’’---સાક્ષાત શ્રી કૃષ્ણ જન્મેગે। ઉસે સતયુગ કા બાલક હી સમઝના। ’’સત’’ શબ્દ કી કિતની મર્યાદા બાંધી જા સકતી હૈ - ઐસે સમઝ કર સતયુગ કે ગર્ભ કા પોષણ કરો। દૂસરે ગર્ભ કી ઉપાસના કરો વિચારો સે નિમન્ત્રિત કરો। ઇસ સમય કો નિમન્ત્રો। (બોધ. 35)
’’ઇસસે ભી અધિક ઉચ્ચ પદ મોક્ષપદ જો ઉત્તમોત્તમ હૈ ઉસકી ઔર તો લક્ષ્ય બિન્દુ કર્મ યોગ આચરિત કરતે હુએ અવશ્ય રખના હૈ ’’ સત્યયુગ કે આને કી રાહ દેખતે રહે। - ઉસી ક્રિયા કે ગર્ભ પોષણ કરના કહા જાતા હૈ। (35) ’’બાલક કો ---- ઉત્તમ સંસ્કૃતિ વાલે માર્ગ પર જાને દેના ચાહિએ। યોગ્ય દિશા મેં ભૂલ ભૂલ હો, સમઝાકર નિર્મૂલ કરે।
કર્ત્તવ્ય હૈ। (35) સત્યયુગ જ સ્થૂલ રૂપ મેં હોતા અધિકાધિક ચૈતન્ય હોતા જાતા। બુદ્ધિ દ્વારા ભી વહ સત્ય સમઝ મેં આને લગેગા। અતિ સૂક્ષ્મ સત્ય જીવન મેં વ્યવહાર મેં લાવેગેં। ગુરૂદેવ ને વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર એક કર બતાયા ’’। જીકર બતાયા। અનુભવ કરવાયા। ભક્તોં કો આનન્દ દિયા। સ્વરાજ્ય કે સમય સહયોગ હમારા કર્ત્તવ્ય હૈ સત્ય કી મર્યાદા બુદ્ધિ મે પ્રભુ દે। આગે સત ઔર અસત સે પરે હૈ વહ લક્ષ્ય હૈ। મોક્ષ સે ભી આગે પરમ તત્વ લક્ષ્ય હૈ। ઉપાસના સે દયા સે વહ દર્શન દેગા। ગુરૂદેવ કી દયા સે (36) ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ દયા કરેગેં। કલ્યાણ કરેગેં। માર્ગ પ્રશસ્ત કરેગે। ઉનકા આર્શીવાદ હૈ। તીવ્ર ભાવ કે બલ સે આજ્ઞા અનુરૂપ બનેગે। (36) સતયુગ માંગો જહાઁ ગુરૂ સેવા એક માત્ર હો। અનન્ય શરણાગતિ હો। ’’ધ્યાનમૂલં સદ્ગુરૂમૂર્તિ પૂજામૂલં સદ્ગુરૂપદમ ’’ ’’સાંસે સાંસે રટૂ થારો નામ ’’ ગુરૂદેવ કી આજ્ઞા પાલન મેં સેવા મેં, કાર્યો મેં સતત લગે રહે। સેવા પૂજા બન જાય। તબ બાધાએ નહીં રહતી। પૂર્ણતા આ જાતી હૈ। તન્મય હો જાતા હૈ। ’’આપ સ્વરૂપ ઓડખામી તાપ ત્રિવિધ હર જો ’’ ભેદ નહીં રહતા। દ્વેત નહીં રહતા। માયા સે પરે હો જાતા। ગુરૂ અપના સ્વરૂપ દે દેતે હૈ। સેવા ગુરૂદેવ કી યહી મુક્તિ હૈ। સબ કર્મ ગુરૂદેવ કે લિયે હી હો જાતે હૈ। ભક્ત તો સેવા કે લિયે બાર-બાર પ્રભુ ગુરૂદેવ કે સાથ આના ચાહતા હૈ।
’’રહે જનમ જનમ થારો સાથ’’ વહ તો માંગતા હૈ ’’જબ જબ તૂ આવે સાથ હમેં લાના ’’ ભગવાન કે સાથ ભક્ત ભી આતે હૈ। લીલા કરતે। જગત કી વ્યવસ્થા કરતે। ભક્તોં કો આનન્દ દેતે। સેવા હી ધર્મ બન જાતા। (37)
ભક્તિ મેં કેવલ ગુરૂદેવ સે પ્રેમ હી રહતા હૈ। હૃદય બાર બાર ભક્ત કા પ્રેમ સે ભર જાતા હૈ। આનન્દ સે ઉચ્છાલે ખાને લગતા હૈ વહી સતયુગ હૈ। પ્રેમ કી પરકાષ્ઠા હૈ। ગુરૂદેવ કે આર્શીવાદ સે આધ્યાત્મિક ઔર સર્વાગીણ સબકી ઉન્નતિ હોતી હૈ। સફલતા, સુખ, નૈતિકતા આદિ પ્રાપ્ત હોતી હૈ। સતયુગ જહાઁ સબ ગુરૂદેવ કો અર્પણ કરતે હૈ। ગુરૂદેવ સદૈવ આગે તૈયારી કરતે હૈ। અનુભવ હોતા રહે। ઉનકે ધ્યાન મેં નિરત રહે। ઉનકી શરણ હો। આશ્રિત હો। મોહ ન હો। મોહ વ લેન દેન સે સમ્બન્ધ સમઝ આવે। સબ પ્રભુ કો માને। અપને કો વ્યવસ્થાપક માને।
સતયુગ મેં મેરા પન ન રહે। તબ આનન્દ આનન્દ રહતા હૈ। સચ્ચા સમર્પણ, પ્રપત્તિ હોને પર હોવે। સમ્પૂર્ણ વ્યવહાર ભી આનન્દ હો જાવે। સબ આનન્દ દેને આને લગતે હૈ। સંયોગ કો સત્સંગ દૃષ્ટિ સે દેખને લગતે હૈ। (39) ક્રિયાએઁ બ્રહ્મકર્મ બના લેતે હૈ। પરમાર્થ હોને લગતા હૈ। જગત હિતાય કર્મ હોને લગતે હૈ।
માયા ભક્ત કો સહાયક બન જાવે। ગુરૂ ભક્તિ સે શ્રેષ્ઠ કર્મ હોતે હૈ। ઉચ્ચ કર્મ ફલ ભાગ્ય બનકર આને લગતા। સુખ હી સુખ રહતા હૈ। વહીં પરમાત્મા હૈ। નિશંક શરણાગતિ રહતી હૈ। (40)
ગુરૂદેવ ને ઇસ માર્ગ મેં નિશ્ચિત વ નિર્ભય રહને કા પ્રભુ ને આશ્વાસન દિયા હૈ। સબ પ્ર્રભુ કા હૈ। દૃ માન્યતા હોને પર પ્રભુ સર્વત્ર વિજય દેતે હૈ। ’’મૈં પ્રભુ ગુરૂદેવ કા હઁૂ ગુરૂદેવે મેરે હૈ ’’ વિશ્વાસ દૃ હોતા હૈ વહાઁ ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હી સર્વ સાધના કે ફલ રૂપ હૈ। ’’મહિમા’’ જાસૂ જાની ગણરાઊ ઉને ઉસે પ્રભુ સ્વસ્થ કરતે। ઉત્સાહી બનાતે। ઔર એકત્વ અનુભવ હોતા। ’’એકો બ્રહ્મો દ્વિતીયો નાસ્તિ ’’કા અનુભવ હોતી હૈ। (40-41) વહાઁ ઉબતે નહી। વ્યવહાર કો ગુરૂ સેવા માનતે હૈ। પ્રાર્થના કરતે રહને સે ગુરૂદેવ દયા કરતે હૈ। સુખ દુઃખ સમે કૃત્વા ઉસે ભી પ્રસાદ માનતે હૈ। (42)
ગુરૂદેવ અચ્છે હી કરતે હૈ એક આત્મા સર્વત્ર દેખતે હૈ। સાકાર વહી હૈ। નિરાકાર વહી। દ્વેત ભી અદ્વેત ભી વહી હૈ। દોનો એક દૂસરે મેં હૈ। વહાઁ ભક્ત કર્મ ભોગ મેં ભી ગુરૂદેવ પ્રભુતા દેખતા હૈ। વહાઁ જ્ઞાની એક હી ગુરૂતત્વ સબ મેં દેખે વહ જ્ઞાની। વિજ્ઞાની દયા સે હોતા હૈ। ’’હોઈ હી વહી જો રામ રચિ રાખા’’ વે કરતે વહી હોતા હૈ। (43)
ઉથલ પુથલ શુભ હૈ। ભલે કે લિયે હૈ। ’’સર્વ રૂપ ગુરૂ સર્વદેવ, સદ્ગુરૂ સર્વમ ગુરૂમયં જગત’’ સર્વવ્યાપકતા, ’’વ્યાપક છો સ્વામી।’’ સર્વાત્મ ભાવ બ્રહ્મ હોતા હૈ। મુક્તિ આસક્તિ ન હોના હી હૈ। યહાઁ ગુરૂદેવ કે વચન પૂર્ણ સત્ય હૈ। પૂરે હોતે હૈ। નિશ્ચિત હૈ। ફર્જ કર્ત્તવ્ય કર્મ કો માનતે । ગુરૂદેવ કી કૃપા સે નિષ્કામ કર્મ પ્રાપ્ત હોતા હૈ। વહી સચ્ચી સેવા હૈ। (43-44) ગુરૂદેવ દયા નીધિ હૈ, ઉદાર હૈ, અનુભવે। કાર્યરૂપ વહી હૈ। પ્રભુ અર્પણ કર્મ કર દો। વહી સેવા હૈ।
પ્રભુ પ્રેમ રૂપ હૈ। સ્વયં હૈ। ’’છિદન્તિ હૃદય ગ્રન્થાની’’ નિષ્કામ ભક્તિ સે પ્રભુ ગુરૂદેવ પ્રાપ્ત હોતે હૈ। જ્ઞાન હોતા હૈ। પ્રેમ, અનુરાગ ઉદય હો સચ્ચી ભક્તિ હોતી હૈ।
વહાઁ હૃદય મેં ગુરૂ કા ધ્યાન કરતે હૈ। સાથ સાથ જપ હોતા હૈ। બ્રહ્મ મૂર્હત મેં વહાઁ 3 ઘંટે કા પરિપક્વ સમાધિ હોતી હૈ। સિદ્ધાન્ત સમઝના ગીતા હૈ। (44-46)
એકત્વ ગુરૂ સે અનુભવ કરતે હૈ। તન્મય હોતે। જપ, સત્સંગ, લીલા ચર્ચા, મહિમા કથન, આદિ આદિ હોતે હૈ। સેવા ભક્તિ દેતે હૈ। અદ્વેત મે લે જાતે હૈ। ગુરૂ કે ધ્યાન સે સબ કામ હોતે હૈ। ગુરૂદેવ કે પાસ જાને કે સંકલ્પ માત્ર સે સર્વત્ર શુભ હોને લગતા હૈ।
’’બ્રહ્મનિષ્ઠ ગુરૂ શરણે જાતા, અઘઢગ નાખે નિવારી ’’
’’ન શોક ભય ચિન્તા ન ક્લેશ કદી રોતો’’ ’’વિશ્વ માહી દીઠા’’ ’’સર્વત્રં રલિયાવણો’’ લગને લગતા હૈ। ’’જીવમટી શિવથઈ ગયો ’’ યે તો બહુત ’’ રૂપારા હૈ ’’ આગે વિશ્વનાથ ભઈ કહતે હૈ ’’ભક્ત કે દ્વારા ભગવાન સંસાર કા કામ કરતે હૈ।
ગોપાલ ને ગોસ્વામી દિલ્લી કો, આને પર વેતન કા પૂછા બોલે પૂરા નહીં હોતા હોગા। દિલ્લી જાને પર દોનોં બાર સબ કા વેતન વૃદ્ધિ હો ગઈ। ઇસ પ્રકાર ભક્ત કે દ્વારા સંસાર કી વ્યવસ્થા કરતે હૈ। ગોસ્વામી સે ભરૂચ મેં ગોપાલ ને મકાન કા પૂછા। દિલ્લી જાને પર સસ્તે મકાન કી સ્કીમ આઈ ઔર કિશ્તો મેં। વહ ભી બહુત કમ। ઇસ પ્રકાર સબકી વ્યવસ્થા કરી। ઉનકે આદેશ સમ્પૂર્ણ સૃષ્ટિ માનતી। ઉનકે ભય સે સબ ચલ રહે હૈ। સૂર્ય ચન્દ્ર યમ આદિ। વેદ વ ઉપનિષદ ઘોષ કરતે હૈ।
ભક્તોં કે લિયે ગુરૂદેવ લિખતે હૈ ’’ પ્રભુ સેવા ઉઠાતે હો -- ઇસ પ્રકાર કી ભેંટ પ્રભુ કે ચરણોં મેં બહુત ઊઁચી પ્રકાર કી ગિની જાતી હૈ।’’ ઊઁચે પાત્ર ભક્ત કે લિયે કહતે ’’ તુમ્હારે હૃદય મેં અન્તર મેં ઇતની શ્રદ્ધા ઔર પ્રેમ કૈસે ઉદ્ભવ હુઆ યહ ભી એક ઊઁચી પાત્રતા કા પ્રમાણ હૈ। પાત્ર કબ ખિલ ઉઠતે લિખતે હૈ - ’’ઊઁચે પાત્ર કોઈ એક વિક્ષેપો કે કારણ અમુક સમય અજ્ઞાન દશા મેં રહકર સહજ ઇશારે સે અદ્ભુત ખિલ ઉઠતે હૈ। ’’ ગુરૂદેવ ઊઁચે પાત્રો કે પ્રેમ કો દેખકર આનન્દ વિભોર હો જાતે। વે સ્વયં લિખતે હૈ ’’પ્રેમી - શુદ્ધ પ્રેમી - ભક્તો કો દેખતા હઁૂ । ઉન્હેં યાદ કરતા હઁૂ ઉનકે પત્ર પતા હઁૂ। તબ મેરે દેહ કી સ્થિતિ યોગેશ્વર કી સ્થિતિ કે સમાન હો જાતી હૈ। ઇસકા વર્ણન અશક્ય હૈ ’’ પાત્ર કો વે ગુરૂદેવ સ્વયં તૈયાર કરતે હૈ। ’’ તૈયારી તો અન્તર પ્રદેશ મેં ઇતની હોતી રહતી પ્રસંગ મિલતે હી થોે હી સમય મેં આધ્યાત્મિક જીવન બતા સકોગેં। આગે ગુરૂદેવ લિખતે હૈ ’’ માંસિક બંધન કો ઘારોેં સબ ભૂલ સકતે હૈૈ।’’ આગે નિશ્ચય કી દૃતા બતાતે’’ અન્તિમ લક્ષ્ય કો કભી ભૂલતે નહીં હો।’’ અપને ભક્તોં ઊઁચે પાત્ર સે પ્રેમ મેં આકર બાતે કરતે હૈ। ભેદ નહીં રખતે। મિત્રવત રહતે। ઉન્નતિ કરતે હૈ। પ્રશંસા કરતે। દે દેતે હૈ। ભક્ત વૈસે હી બનને લગતે હૈ। બનતે હૈ। સબ કર્મ પ્રભુ કે લિયે કરતે હૈ। । 25।
અવતાર ભક્તોં પર દયા કરકે હોતે હૈ। ભક્તોં કે પ્રેમ કે અધીન હોકર ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ ભી સાકાર રૂપ મંે આરૂ હુએ। ગીતા મેં સ્પષ્ટ લિખા હૈ। ’’પરિત્રાણાય સાધૂ નામ’’ ભક્ત કે લિયે આતે હૈ। ભક્ત કો સતાને વાલોં દુષ્ટો કો દણ્ડ દેતે હૈ। ’’ વિનાશાય દુષ્કૃતામ’’
ભક્તોં કે માધ્યમ સે સંસાર કા કામ કરતે। અત્યાચાર મિટાતે હૈ ઔર ’’ધર્મ કી સ્થાપના કરતે। નિયમ લાગૂ કરતે। રામકૃષ્ણ ને પુરાની જ વ્યવસ્થા કો ધ્વસ્ત કિયા। પુરાતન વ્યવસ્થા મેં દોષ આયા ઉસે સમાપ્ત કિયા। છૂઆછૂત જાતી વાદ, આદિ આદિ અનેંકોં દુષિત વ્યવસ્થા વિચાર રહન-સહન, ખાન-પાન બોલ-ચાલ, આચાર-વિચાર, જ્ઞાન-વિજ્ઞાન, ધર્મ-કર્મ સબ મેેં સુધાર કિયા। ઔર ભારત કી કુણ્ડલી જગાઈ। ઔર અદ્ભૂત પરિવર્તન દુ્રતગતિ સે હુએ। અપને ભક્તોં કે માધ્યમ સે સમાજ કા કામ કિયા। જો માન્યતા એવં જીવન હજારોં સાલોં સે ચલે આ રહે નયે વે બદલને લગે। આજ હમ બૈઠકર વિચારોં કિ ઉસ સૌ પચાસ સાલ કે સમાજ કી ઔર આજ કે સમાજ કી તુલના કરે તો હમેં જ્ઞાન હોગા। યહ સબ પરિવર્તન ઇનતી દુ્રતગતિ સે કૈસે હુઆ ?હમારે એક હી જીવનકાલ મેં યહ સબ દેખા હૈ। ઇસ પ્રકાર રામ શ્યામ ગોપાલ ને ભી ભક્તોેં કે માધ્યમ સે સંસાર કી વ્યવસ્થા કી। પુરાની માન્યતા વિચાર જીવન રહન-સહન ખાન-પિન બોલ-ચાલ ઉઠક બૈઠક, આચાર વિચાર, ધર્મ-અધ્યાત્મ, જ્ઞાન-વિજ્ઞાન અદિ આદિ મેં પરિવર્તન લાકર સંસાર કા કામ કિયા। લીલા લીલા મેં ભક્તોં કો આનન્દ દિયા। ભક્ત કે દુઃખ દૂર હુએ। વે તો ’’વ્યાપક છો સ્વામી હૈ।’’ ગુરૂદેવ તો સાક્ષાત બ્રહા હૈ। વિભૂ વ્યાપક હૈ ’’ વે જો કામ કરતે હૈ વે સારે બ્રહ્માણ્ડ મેં લાગૂ હોતે ઉન્હેં આદેશ સારી પ્રકૃતિ પાલતી હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કી પ્રાર્થના સે દ્રવિત હોકર ભક્તોં કે લિયે વે કામ કરતે હૈ જો સારી દુનિયા કે કામ હો જાતે હૈ। ઇસીલિયે ’’સમ્ભવામિ યુગે યુગે।’’ બાર-બાર સંસાર કી વ્યવસ્થા કરન આતે હૈ। ભક્ત ભી સબ પ્રભુ કો સોપ દેતે। ગુરૂ મય હો જાતે ।
નિડર હોતે। આશ્રિત હોતે। ઉન્હેં જો મિલા હોતા સબ પ્રભુ સેવા લગતા હૈ। ગુરૂદેવ કહતે ઐસા ભક્ત મેરા હૃદય હૈ। (બોધ. 25)
વે ’’ ઉન્હેં પ્રાણોં સે ભી પ્યારે હૈ ।’’ ભક્ત ઔર ભગવાન એક દૂસરે કે લિયે હોતે હૈ। રામકૃષ્ણ આયે તો વિવેકાનન્દ કે લેકર આયે। અવતાર જબ હોતા હૈ તો લીલા સહયોગી સાથ આતે હૈ। ભક્ત સાથ આતે હૈ। રામાવતાર મેં સબ દેવતાઓં ને ભી પહલે આકર લીલા મેં સહયોગ દિયા। ઉન ભક્તોં કો આનન્દ દિયા રાવણ આદિ કે અત્યાચાર વ દુરાચાર કો સમાપ્ત કિયા। વૈદિક વ વેદાન્ત કો લાગૂ કિયા। ધર્મ કી સ્થાપના કી। અપને ભક્તોેં કે માધ્યમ સે જગત કી વ્યવસ્થા કી। ઇસી પ્રકાર કૃષ્ણાવતાર મેં પ્રભુ ને ભક્તોં કો સુખ વ આનન્દ દિયા ભક્તોં દ્વારા સંસાર કા કામ કિયા। ધર્મ, કર્ત્તવ્ય, સિદ્ધાન્ત લાગૂ કિયે। અધ્યાત્મ જીવન દિયા। રામ શ્યામ ગોપાલ ભી ભક્તોં કો સાથ લાયે કુલાબેન કો બાબજી ને કહા થા અપને પિછલે જન્મ મેં સાથ થે। અનેક ભક્તોં કો પિછલે જન્મોં કે નામ દિયા। જૈસે દત્ત આદિ। અનેક ભક્ત જો પ્રભુ કે સાથ મેં લીલા સહયોગી થે ઉનકે ગુરૂદેવ ને નામ બતાયે। ઘાસીભઈ કે લાદૂ મહારાજ રામકૃષ્ણ કે સમય કે બતાયે। મોટા કો નરેન્દ્ર થાન્દલા મેં બતાયા। ગોપાલ કો સ્વયં કો મીરા ઘનશ્યામ પ્રભુ ને બતાયા ઔર બાંસુરી સે ઉનકા આર્કષણ પ્રમાણ દિયા। ઉન્હેં કૃષ્ણ સ્વરૂપ કા આનન્દ દિયા। પ્રમાણ દિયા। ઇસ પ્રકાર અનેક પ્રમાણોં સે ભક્તોં કો સાથ લેકર આયે। પ્રમાણ દિયે। ઇસ જીવન મંે જીને મેં ધર્મ ઔર અધ્યાત્મ મેં જો કઠિનાઈ આયી ઉન્હેં દૂર કિયા। ઔર જીવન મેં સુધાર કિયે। નવીન જીવન પદ્ધતિ લાગૂ કી। પુરાની વ્યવસ્થા ધ્વસ્ત કી । નયી વ્યવસ્થા લાગૂ કી । વિવેકાનન્દ કહતે કિ દૂસરા વિવેકાનન્દ હી વિવેકાનન્દ કે કાર્મો કો સમઝ સકતે। ઇસ પ્રકાર ઘનશ્યામ પ્રભુ ભી યહી બાત કહતે। ઉનકો કૌન જાન સકતા। ’’જાનત તુમ્હી તુમ્હી હોઈ જાઈ ’’ ’’બ્રહ્મવિદ બ્રહ્મૈવ ભવતિ’’ ’’તુમ્હે વ વિદિત્વાતિ મૃત્યુ મેતિ’’ ઉનકી મહિમા અનન્ત હૈ। લિખતિ યદિ શારદા સર્વકાલં પારનયાતિ।’’ ઇસીલિયે ’’સમ્ભવામી યુગે યુગે’’ બાર બાર અવતાર લેતે હૈ ભક્તિ સે દ્રવિત હોકર। ’’તદાત્માનામ સૃજામ્યહમં ’’ ધર્મસ્થાનાય આતે। જગત વ્યવસ્થા કે લિયે અવતરિત હોતે। ભક્તોં કો આનન્દ દેનેે આતે। દુઃખ દૂર કરતે। લીલા ગુરૂદેવ ને ભક્તોં કે સાથ કી આનન્દ દિયા। ભક્તોં કે કામ કિયે। ભક્તોં કે માધ્યમ સે સંસાર કા કામ કિયા। જો સમય કે સાથ અનુભવ મેં આવેગા। સતયુગ કે આને કા વચન દિયા। સત્યબુદ્ધિ મેં આવેગા પર અપને સમય પર આગે આને વાલે પરિવર્તન વ સમય કા ભી પ્રભુ ને સ્પષ્ટ કિયા હૈ। ઉન્હોનેં જો જો વચન દિયે। ભક્તોં કો વે સબ પૂરે હોગે। ઔર ઉન ઉન વચનોં વ સંકલ્પોં કે દ્વારા સંસાર કે શુભ કાર્ય હોગે। નઈ વ્યવસ્થા લાગૂ હોગી। ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ ને વિશ્વ બ્રહ્માણ્ડ વ સંસાર કી જગત કી સબ વ્યવસ્થા લાગૂ કર દી। સબ કામ પૂરે કરકે શરીર છોા હૈ। બોલા કી અબ સબ કામ હો ગયે। પૂછા થા અબ કામ તો નહીં। અબ કોઈ પ્રશ્ન તો નહીં। જિન-જિન કામોં કે લિયે આયે વે સબ કામ પૂરે કિયે। વે સબ સંકલ્પ પૂરે કિયે। વે સબ વચન દિયે। ઉનકે વચન ઝૂઠક હોય નહીં। વે સબ પૂરે હો રહે હૈ। પૂરે હોગેે। પ્રકૃતિ કો ઉન્હેં પૂરા કરના હોગા। ઉનકે આદેશ સે, ભય સે સબ ચલતા હૈ। ચલ રહા હૈ। ચલતા રહેગા। અધ્યાત્મ વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર એક હોતા જાવેગા। સિદ્ધાન્ત જીવન મેં ઉતરતે જાવેગે। ઔર સત્ય જીવન મેં આતા જાવેગા। સત્ય બુદ્ધિ મેં આને લગેગા। આવેગા। સત્યયુગ કા ગર્ભ બંન્ધેગા। સત્ય યુગ આવેગા। પર ગુરૂદેવ કી ઇચ્છાનુસાર સંકલ્પાનુસાર દયા કરેગેં। ભક્ત કે ભાવાનુસાર । ગુરૂદેવ લિખતે ’’ભક્તોં સે મેરી તાદાત્મય દ્વારા હી મૈ પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરતા હઁૂ ’’ (25) કૈસી ભક્તોં પર દયા । વે તો સ્વયં પૂર્ણ હૈ। ભક્તોં પર ઉનકી દયા। ઉન્હેં આગે કરતે હૈ। ’’વે મુઝે સ્મરણ રખે યહી મૈં ચાહતા હઁૂ। ’’(25) ’’સબ કર્મો કો નિશેષકર ઇતિ કર્તવ્યતા પ્રાપ્ત કરને પર ઉન્હેં અપને લિયે કુછ કરના હોતા હી નહીં ’’ (25) સબ ગુરૂદેવ સ્વયં ભક્તોં કે લિયે કરતે। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તમે તો આનન્દ કરો’’ હઁૂ તો સોયાલા ને જગા લૂઁગા સમય પર ગોપાલ ’’હઁૂ તમારે માટા કરૂ છૂ’’ ભક્ત ભી સબ પ્રભુ કે લિયે કરતે હૈ। ’’પ્રભુ ઉનકે સેવક બને’’ ’’અપની શત્તા દે પ્રભુ’’ ’’ભક્તોં કો સુખ ભોગ કરાતે પ્રભુતા હૈ।’’ ’’વિશ્વ કે મહાન દાત્તા વ ઉદારતા બતાવેગેં।’’ ઇસ વિશ્વાસ સે ભક્ત લોગ ઉનકે પીછે-પીછે દૌતે હૈ। સચમુચ મેં વહ મહાન હૈ। વહ સબ સર્વ કુા, કર્કટ કચરા વ હમારા અપને મેં લે લેતા હૈ। (25) ’’બદલે ઔર અમરત્વ દેતા હૈ।’’
પૂણ્ય લે લેતા હૈ, ઔર અચલ ભક્તિ લે લેતા હૈ ઔર અખણ્ડ આનન્દ કી બકશીસ ઉન્હે દેતા હૈ। ભ્રમણા લે લેતા હૈ ઔર બ્રહ્મત્વ ઉન્હેં પ્રદાન કરતા હૈ।(25) ઐસે વે ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હૈ। સારે વિશ્વ કે જીવ જિસમેં ચિરકાલ શાન્તિ પ્રાપ્ત કરતે હૈ। ફિર ભી ઉસમેં કુછ ભી કમ નહીં હોતા અનેક યુગ બીતને પર ભી જિસમેં કુછ ભી ન્યૂનાધિકતા હોતી હી નહીં ઐસા પ્રભુ ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હૈ। ઉસકી પ્રભુતા હૈ। મહાનતા હૈ। અપાર મહિમા હૈ। ’’સભી ઉસ પર વિશ્વાસ કરતે હૈ। જો ચાહિયે ઉસી સે પ્રાપ્ત કરતે હૈ। વહ તો વાસ્તવ મેં મૂર્તિમન્ત ઈશ્વર હૈ। વે રામ શ્યામ ગાપેાલ હૈ। જબ વે સાકાર સ્વરૂપ મેં આરૂ હોને કી રીતિ જાને તથા ભક્તોં કે પ્રભુ કી મુગ્ધ સ્થિતિ કા પરિચય હોતી હૈ। અનુભવ હો સકતા હૈ। તભી વે અપને જીવન કો ધન્ય કૃતાર્થ હુઆ સમઝતે હૈ। ઇસ પ્રકાર પ્રભુ ભક્તોં પર દયા કર ઉનકે માધ્યમ સે જગત કા કામ કરતે હૈ। લીલામય હૈ। ભક્ત ગુરૂદેવ કી શક્તિ સે વિશ્વ કલ્યાણ કે લિયે પાત્ર બનકર દૌ પતે હૈ। ’’અગ્રસર થઈ સહુનેદોરી જાતા, સહુના હિત મા તત્પર રહતા। સહુ ને પોતા જેવા ગણતા, શુભ લક્ષણ શાં શાં દેખાતા।’’ ’’વિશ્વ જ્યોતિ અખણ્ડ દેખાય-દીવો દુનિયાનો’’ શિષ્ય કો સારા વિશ્વ એક અખણ્ડ પ્રકાશમય દિખતા હૈ। સારે વિશ્વ કા વહ ગુરૂદેવ કી દયા સે ગુરૂદેવ કા કામ કરતા હૈ। વિવેકાનન્દ ને રામકૃષ્ણ કે જગત હિતાય કામ કિયે। વેદાન્ત કા પ્રચાર કિયા। મેં શિષ્ય ગુરૂ કી શક્તિ કે માધ્યમ સે જગત કા કામ કરતે હૈ। શિષ્ય મેં ગુરૂ સ્વયં રહતે હૈ। ’’ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે હૈ મૈં તો હૂઁ તો એનામા રહિને ને તૈયારી કરૂ છૂ અન્તમા એને ચાબી આપી દૂ છૂ’’ શિષ્ય હી ગુરૂ કી પહચાન હૈ।
યહાઁ ’’નિત્ય શુદ્ધં ચેતન સ્વરૂપ હૈ।’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ ને ભજન ’’ઊઁ નિત્ય શુદ્ધ ઊઁ કાર હો તુમ ગુરૂદેવ કો ઉનકી જગહ ચેતનય હો તુમ ગુરૂદેવ ’’ ચેતન હૈ। ઉનકી ચેતનતા હી સારી સૃષ્ટિ મેં વ્યાપ્ત હૈ। ’’આ વિશ્વના અણુ અણુ મેં આપ પોતે ’’ ને આપ એક અખિલેશ મહદ સ્વરૂપે।’’
ઇસ માર્ગ મેં જ્ઞાન કો વ્યવહાર મેં લાયા હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’ હઁૂ તો શક્કર નો હલ્વો વણાવુને ખાઊઁ છઁૂ।’’ વેદાન્ત કો વ્યવહાર મેં લાયા હૈ। વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર ગુરૂદેવ ને એક કિયા। જ્ઞાની તા હૈ હી વિજ્ઞાની ભી હૈ। જીવન મેં ઉતરા હૈ। ઉનકા પૂરા જીવન વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર એક કર દિયા। કેવલ બ્રહ્મનિષ્ઠ હૈ। મંત્ર દૃષ્ટા હી નહીં।
સ્વયં મંત્ર સૃષ્ટા હૈ। પૂરા જીવન સત્ય સ્વરૂપ હૈ। બ્રહ્મ સ્વરૂપ હૈ।એક ક્ષણ મેં લીન હો જાતે ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તમે પલક મારો એના પહલા તો હઁૂ લીન (બ્રહ્મમા) થાઈ જાઊઁ ।’’ જગત કા વ્યવહાર કરને નીચે આતે। વ્યવહાર કરને કે બાદ તુરન્ત સબ સંસ્કારો કો લીન કર દેતે। સમાપ્ત કર દેતે। ઔર બ્રહ્મ મેં લીન હો જાતે। ’’પાની પર કી લકીર જેમ।’’ ઉનકા પન્દ્રહ આની મન બ્રહ્મ મેં રહતા। ઇસીલિયે ઉનકા વ્યવહાર ભી બ્રહ્મ સ્વરૂપ હોતા હૈ। બ્રહ્મકર્મ હોતા હૈ। ’’મ્હારા રામ ના વચનોં મંે ઝૂઠક હોય નહીં।’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’હૂઁ તો મજાક મા ભી ઝૂઠ નથી બોલૂઁ’’ ઉનકે વચન હૈ ’’બન્દૂક ની ગોલી ખાલી જાય પર મ્હારા વચન ખાલી નથી જાય।’’ ઉન્હોનેં જો કહા વહી હોતા હૈ। હો રહા હૈ। હોતા રહેગા। ઉનકે સંકલ્પાનુસાર સાર સૃષ્ટિ કો ચલતે રહના પેગા। ઉનકા આદેશ અનુસાર પ્રકૃતિ કો ચલના પેગા। પાલન કરના પેગા। ઉનકે ભય સે સૂર્યચન્દ્ર યમ આદિ સબ ગૃહ ક્ષત્ર આદિ સબ ચલ રહે હૈ। અપના અપના કામ કર રહે હૈ। જો-જો વચન દિયે ભક્તોં કો વે પૂરે નિશ્ચિત સમય પર હોગે। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કે માધ્યમ સે ભક્તોં કે દ્વારા ગુરૂદેવ જગત કા કામ કરતે। વ્યવસ્થા જગત કી કરતે। પરિવર્તન જગત મેં કરતે। પુરાની જ અવ્યવહારિક વ્યવસ્થા કો ધ્વસ્ત કરતે। નયી વ્યવસ્થા લાગૂ કી। જગત કા હિત ભક્તોં કે માધ્યમ સે ભક્તોં કે દ્વારા કી। ભક્તોં દુઃખ દૂર કિયે। ’’વિનાશય દુષ કૃતામ’’ દુષ્ટોં કા દબન કિયા। સતયુગ લાને કા મર્ગા પ્રશસ્ત કિયા।
ઇસ પ્રકાર ભક્ત કે માધ્યમ સે જગત કે હિતાર્થ લોકલ્યાર્થ, પરમાર્થિક કર્મ ભક્તોં સે પ્રભુ કરવાતે હૈ। ’’જીવમટી શિવ થાઈ ગયો’’ ’’એ ગુણ કેમ વિસારે’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતા ’’પારસ ને પારસ બણાવૂ છઁૂ।’’ ભક્ત કો અપના સ્વરૂપ દે દેતે। અપની સામર્થ્ય દે દેતે। પાત્ર બનાતે। જગત હિતાર્થ ઉનકે આદેશ સે વહ કરતે હૈ। સબ ભક્ત ઉનકા ગુરૂદેવ કા સ્વરૂપ હૈ। ઉનકી ભક્તિ વ શક્તિ ઔર સામર્થ્ય ઉનમેં હૈ। ઉન્હેં આદેશ જગત કે કામ કા હૈ વે કરના હૈ। આગે ભી ભક્તગણ ગુરૂદેવ કે આદેશ અનુસાર ગુરૂદેવ કી મહિમા વ્યાપક કરતે રહેગે। દીપાવેગેં
અપને ગુરૂદેવ કો। રામ શ્યામ ગોપાલ કો મહિમા સારે વિશ્વ મેં વ્યાપ્ત કરેગે। ઉનકે સિદ્ધાન્તોં કો ગુરૂદેવ કે જીન કો। ગુરૂ કે ઇસ કર્મ સન્યાસ માર્ગ કો પ્રસાર કરેગે। જ્ઞાન નિષ્કામ કર્મ ઔર ભક્તિ કે ઇસ માર્ગ કો દુનિયા મેં ફૈલાવેગે। પ્રવૃત્તિ માર્ગ કા ગૃહસ્થ મેં રહકર ભી પ્રાપ્ત કિયા જા સકતા હૈ। બતાવેગે। સતયુગ લાનેે મેં ’’ તુમ ઔર હમ ’’ ઉનકા આદેશ હૈ। સતયુગ આયેગા રામ શ્યામ ગોપાલ કા વચન હૈ। આદેશ હૈ। આર્શીવાદ હૈ। સંકલ્પ હૈ। ભક્તોં કે માધ્યમ સે। શિષ્યોં કે દ્વારા। ઉનકા આદેશ અવતરિત હોગા। વ્યાપ્ત હોગા। મહિમા ઉનકી સર્વત્ર દિગ દિગ્ન્ત વ્યાપ્ત હોને સે કૌન રોક સકતા હૈ। ગુરૂદેવ કા અવતરણ કે કઈ કારણ હૈ। ઉદ્દેશ્ય હૈ। ભક્તોં કી ભક્તિ સેવિગલિત હોકર સાકાર રૂપ લિયા। ભક્તોં કે દુઃખ દૂર કિયે ભક્તોં કો આનન્દ દિયા। લીલા કી। લીલા લીલા મેં જગત કી વ્યવસ્થા કી। નયી વ્યવસ્થા કા માર્ગ પ્રશસ્ત કિયા। સંકલ્પ કિયે। આદેશ દિયે। સતયુગ લાને કે લિયે તૈયારી કી। પાત્રોં કો તૈયાર કિયે। આગે ગોપાલ કહતે ’’બાલકો માઁ સંસ્કાર પડે છે।’’ મન્દિર, ભક્ત શિષ્ય આદિ કે દ્વારા નયી પીી તૈયાર હોતી જાયેગી। સંસ્કાર અધિકાધિક સંસ્કાર મેં પઢેગે। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ષ્ડલ ૈમ્સ્થ પ્ૈ ન્છપ્ન્મ્ત્બ્પ્જ્લ્ષ સચ મેં વે જગત મેં લાને વાલે સાક્ષાત બ્રહ્મ હી હૈ। અધ્યાત્મ વ ધર્મ ઇસ માર્ગ સે ઉનકી પૂજા સે આવેગા। ચેતના આવેગી। ક્રમશઃ અધિક ચેતનતા આવેગી। ’’વિચાર સ્ફૂરેગે વે સ્વાભાવિક હોગે।’’ ’’સ્ફૂરણાએ સ્વાભાવિક હોગી।’’ સ્ફૂરણાઓં કા પ્રવાહ બહતા રહે। ’’સામ્યબુદ્ધિ ગિને જાતે।’’ ’’વે પ્રજ્ઞા હૈ।’’ સમૃદ્ધ દેશ મેં ધર્મગ્રન્થી, ન્યાયશાસ્ત્રી, વિચાર અનુરૂપ શાસ્ત્ર વિધિ પ્રમાણ સે કાર્ય કરને વાલે જન્મ લેતા હૈ। ’’વૈદિક શિક્ષણ કા પ્રચાર હોગા’’ ગુરૂદેવ કા આદેશ હૈ ’’આત્મજ્ઞાન હોગા।’’’’સમ્પૂર્ણ સ્વતન્ત્ર ઋષિમુનિ જન્મેગે’’ સ્વતન્ત્રતા સે ભી અતિ ઉચ્ચપદ મોક્ષ જરૂર પ્રાપ્ત કરેગે। ’’કર્મ યોગ કર બતાને વાલે ગુરૂદેવ કે આદેશ સે જન્મ લેગેં।’’ કલયુગ મેં ભી સતયુગ કા બીજારોર્પણ હોગા। ઉત્તમ શાન્તિ કા સમય લાને મેં ગુરૂદેવ કે આદેશ શિષ્ય ભક્ત સહાયક હોગે। સ્વરાજ્યવાદી માન્ય ક્રાન્તિયોં હો ’’સતયુગ કા ગર્ભ બન્ધેગા।’’ ગુરૂદેવ કે આદેશ સે ભક્ત મૂલ સ્વરૂપ કી ઓર દૃષ્ટિ ફેકેગે। દસમેં અવતાર હૈ પ્રભુ। સતયુગ કી ઉપાસના કરેગે। નિમન્ત્રેગે। મોક્ષ પદ પર લક્ષ્ય રખેગે। ’’કલયુગ મેં ભી જમાના પહલે જરૂપ સે આવેગા। સ્થૂલ રૂપ મેં હોગા। ફિર કુછ ચેતન જુેગા। ફિર ઉસમેં ભી અધિક ચેતન્ય વાલા પ્રદેશ હોગા। અન્ત મેં સત્ય કી સીમા બુદ્ધિ દ્વારા ભી સમઝ મેં આવે ઐસા જમાના આવેગા। ઉસે લાને વાલે તુમ, ઔર સભી મહાકારણ રૂપ (કારણ કે ભી અતિ સૂક્ષ્મ રૂપ ) બન સકે યા અપની સન્તાને બન સકે। યહ તો નિશ્ચિત હૈ। ગુરૂદેવ કા સંકલ્પ હૈ। આદેશ પ્રકૃતિ કો પાલના હોગા। હમેં ભક્તોં કો, શિષ્યોં કો કરના હોગા। પૂર્ણ હી હોગા। નિશ્ચિત હોગા।
સત્ય કી મર્યાદા બુદ્ધિ મેં આવેગી। આદેશ હૈ। ઉસસે પરે ’’ સત અથવા અસત જો મોક્ષ સે ભી અધિક હૈ। સત્પદ ધારણ કિયા હુઆ હૈ। શિષ્ય ઔર ભક્ત સંત ઉસે લક્ષ્ય મેં રખેગે। ઉપાસના કરેગે। સૂક્ષ્મ સ્વરૂપ દિખેગા। ગુ અવસ્થા હોગી। તદ્રૂપ હોગે। દીખેગે।
સંતો કા સ્વભાવ હી ઐસા હો જાતા હૈ। જિસે સ્પર્શ કરતે ઉસે અપના જૈસા બના લેતે હૈ। ભગવત ચિન્તન ઔર ભગવત સેવા કરતે કરતે અન્ત મેં ભગવાન કે અનન્ય શરણ હો જાતા હૈ। ’’મુક્તિ ભી સેવા કો હી માનતે હૈ।’’ સબ કર્મ ગુરૂદેવ પરમાત્મા નામ હોતે હૈ। ઉનકે કર્મ સંચિત હોવે। પ્રારબ્ધ બને। વહ ભગવાન જૈસા ભાગ્યશાલી પુરૂષોં કે હી હોતે હૈ। ’’સમ્ભવામી યુગે યુગે ’’ ભગવત સેવાર્થ પ્રારબ્ધ લેકર અવતરિત હોતે રહતે હૈ। ભગવાન કા અવરણ મેં ભક્ત લોગ સાથ હી હોતે હૈ। વે અપને ભક્તોં કે સાથ અનેક લીલાએં કરતે હૈ। જિસસે વિશ્વવસ્થા કરતે હૈ। વે પ્રભુ કે સામર્થ કા પ્રાપ્ત કરતે। ગુરૂદેવ પ્રભુ કી મહિમા બાતે હૈ। પ્રત્યેક જીવ કે કલ્યાણ કા માર્ગ પ્રશસ્ત કરતે હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કો માધ્યમ સે પ્રભુ ગુરૂદેવ કી મહિમા બાતે હૈ। પ્રત્યેક જીવ કે કલ્યાણ કા માર્ગ પ્રશસ્ત કરતે હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કો માધ્યમ સે પ્રભુ ગુરૂદેવ જગત કી વ્યવસ્થા કરતે હૈ। આદિ આદિ।
’’આગે પૂજ્ય વિશ્વનાથ ભઈ કહતે હૈ। ’’ભક્ત દ્વારા ભગવાન સંસાર કા કામ કરતે હૈ। વહ સબ કા પુણ્ય ભક્ત કે ખાતે મેં જાતા હૈ।’’ ભક્ત કે પ્રભુ ગુરૂદેવ અધીન હો જાવે।’’ બન્ધઈ જાયે જગત કો નાથ કાચા સૂતર કેરા સાથણે। ભક્ત કે પ્રેમ મેં ગુરૂદેવ સ્વયં ભગવાન બંધ જાતે હૈ। ’’છછિયા ભરી છાછ પર નચાવે।’’ ગોપિયાઁ ઉન્હેં નચાતી હૈ ઉનકે લીલા સહયોગી બનતી। રામાવતાર મેં દશરથ કો શલ્યા આદિ આદિ ભક્તોં ને અધીન અવતાર લિયા। સુખ દિયા। સબ કામ ભક્તોેં કે કિયે। સબ ઇચ્છાએઁ પૂર્ણ કી। સબ ઇચ્છાઓં કે પૂર્ણ કરને વાલે ગુરૂદેવ રામ હૈ। બોધવાણી મેં લિખા હૈ। રાવણાદિ દુષ્ટોં કા દલન કિયા ભક્તોં કી રક્ષા કી। જગત સે અન્યાય દૂર કિયા। નિર્મલ સમાજ કી રચના કી। વેદ બ્રાહ્મણ વ સાધૂ સંતો વ સંમ્ય સમાજ કી સ્થાપના કી। રામ રાજ્ય કી સ્થાપના કી ।
પ્રભુ ગુરૂદેવ ભક્તોં કો સાથ લાતે। લીલા સહયોગી બનાતે। ભક્તોં કે સબ કામ કરતે। સબ ઇચ્છાએં પૂરી કરતે। પૂણ્ય મેં યહાઁ તક દે દેતે ’’અપના સ્વરૂપ દે દેતે ’’ (બોધ.) અપની શક્તિ દે દેતે। અપના જૈસા બનાતે । ભક્ત ભી જગત કે કામ કરને લગતા હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્ત કે માધ્યમ સે ભગવાન જગત કા કલ્યાણ કરતે હૈ। વહ પૂણ્ય ભક્ત કે ખાતે મેં જાતા હૈ। વહ ભગવત સ્વરૂપ હો જાતા। ભક્તિ મુક્તિ સબ ઉસે પ્રાપ્ત હોતી હૈ। પર વહ તો ભગવાન કી સેવા કો હી મોક્ષ સે ’’બડકર ’’માનતા હૈ। ’’વહ તો માંગતા હૈ। ’’જબ જબ તૂ આવે સાથ હમેં લાના ’’ આગે વહ ગાતા હૈ। મોક્ષ નહીં ચાહતા ’’રહે જન્મ જન્મ તારો સાથ ’’
કૃષ્ણાવતાર મેં પ્રભુ ને લીલા કી ભક્તોં કો સાથ લાયે ઔર જગત કી વ્યવસ્થા કી। બદલે મેં ગીતા જ્ઞાન દિયા। દિવ્ય દર્શન દિયા। વિરાટ દર્શન દિયે। વિજય દી। સબ ભક્તોં કે કામ કિયે। જન-જન કો શોક સે ભય સે ઉબારા। ક્લેવ્યતા સે ઉભારા। દેહ વ આત્મા કા અન્તર દિખાયા। સત્ય કી પ્રતિષ્ઠા કી। આત્મ જ્ઞાન દિયા। ગુણ બતાયે। ધર્મ કો પ્રભુ ને આલોકિત કિયા। કર્ત્તવ્ય માર્ગ પ્રશસ્ત કિયા। (ગીતા ) નિસ્ત્રેગુણ્યો કા કહા’’ ’’આત્મવાન ભવ’’ કા આર્શીવચન કહે।’’ ’’કર્મણ્યેવાધિકા રસ્તે’’ મા ફલેષુ’’ કદચન સકામ ન કરને કા કહા। ’’સમત્વ બુદ્ધિ’’ સે કર્મ કરને કા ઉપદેશ દિયા। સ્થિર પ્રજ્ઞ હોકર રહને કા કહા। વિગતસ્પૃહ મત્પર, આદિ આદિ શિષ્ય કા દેતે હૈ। ગુરૂદેવ ઉસે દેતે। ’’નિર્ભયઃ નિરંહકાર, શાન્તિ દેતે હૈ। (ગીતા) સહયજ્ઞ કરતા હૈ। પ્રસાદ હી ખાતા હૈ।
’’અનન્યાશ્ચિન્તયન્તો માં યે જનાઃ પર્યપાસતે।
તેષાં નિત્યાભિયુક્તાનાં યોગક્ષેમં વહામ્યહમ ।। ’’
(ગીતા 9/22)
પ્રભુ ગુરૂદેવ ભક્ત કા યોગક્ષંમ સ્વયં વહન કરતે હૈ।
’’પત્રં પુષ્પં ફલં તોયં યો મે ભક્ત્યા પ્રયચ્છતિ ।
તદહં ભક્તત્યુપહૃતમશ્રામિ પ્રયતાત્મનઃ ।। ’’
(ગીતા 9/26)
ભક્ત કા સબ કુછ પ્રભુ ગુરૂદેવ સાકાર રૂપ ધારણ કર પ્રેમ પૂર્વક ગ્રહણ કરતે હૈ।
’’કર્મબન્ધનૈઃ મોક્ષ્ય સે ’’ વ મુક્તિ દેતે હૈ। ઉસે ગુરૂદેવ પ્રભંવતિધર્માત્મા બનાતે હૈ।
ઔર ઉસે ’’શાશ્વચ્છાન્તિં નિગચ્છતિ’’ ગીતા 9/31 શક્તિ દેતે। ઔર ઉસે પાપી કો ભી શરણ દેતે। ઉસે પરમ શાન્તિ દેતે હૈ।
ઉસે ’’મન્મના’’ બનાતે। ’’મદ્ભક્તો’’ ભક્ત બનાતે।
’’યુક્ત્વૈવમાત્માનં’’ અપને મેં મિલાતે ગીતા 9/34
’’મ્હારો ભક્ત બની ને રે તો એને બાથ ભરી લેતો। ’’ અપની મહિમા વ પ્રભાવ ભક્ત કો સમઝાતે। તત્વજ્ઞ બનાતે। સબ ભાવ ઉન્હી સે ઉત્પન્ન બતાતે વે આદિ હૈ સનકાદિ કે ભી। એશ્વર્ય વ વિભૂતિ કે દર્શન દેતેે। વે જગત કે કારણ હૈ। સબ ઉનમેં હી હૈૈ। ઉન્હે ’’ભજન્તે ’’ ભજતે હૈ। ઉનકી ’’મચ્ચિતા ’’મદત પ્રાણા હોતે હૈ। પ્રભુ ગુરૂદેવ ભક્તોં કે હૃદય મેં રહકર ઉનકો આગે બાતે હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’ ભક્ત કે અન્દર અન્દર તૈયારી કરતા હઁૂ ઔર અન્ત મેં ચાબી ઉસે દે દેતા હઁૂ ’’ગીતા મેં પ્રભુ કહતે ’’ ભક્તોં પર અનુગ્રહ કરતે હૈ। ઉનકે અન્તઃ કરણ મેં રહતે।હૈ। અજ્ઞાન અંધકાર દૂર કરતે હૈ। તત્વ જ્ઞાન દેતે હૈ। ગુરૂ પ્રભુ બ્રહ્મ હૈ। ’’આદિ દેવ હૈ।’’ અજન્મા હૈ। વિશુદ્ધ હૈ। ભક્ત કો સ્વયં બતાતે હૈ। ભક્ત કો ’’ભૂતભાવનં’’ ’’ભૂતેશ’’ દેવદેવ જગત્પતે ’’ રૂપ દિખાતે હૈ। પ્રમાણ દેતે હૈ। ’’ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’આંખો કી કિરકિયો ફેરે તેમ જગ ફેરવૂં ’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તમે તો મ્હારા અંશ છો’’ ’’બીજો કૌન છે’’ અપની લીલાઓં સે ભક્ત કો અપના સ્વરૂપ દિખાયા બતાયા। સમઝાયા સ્વયં શ્રી મુખ સે કહા। ભક્તોં કો અનુભવ હૈ।વે તો લીલા સહયોગી હૈ। ઉનકે માધ્યમ સે જગત કી વ્યવસ્થા કી। વહ પૂણ્ય અનેક રૂપ મેં ભક્તોં કો સદૈવ સબ જન્મોં મેં મિલા ઔર મિલતા રહેગા। ઉનકે સ્વયં કે સિવાય કૌન ઉનકો ઔર ઉનકે કામ કો સમઝ સકતા। ભક્તો કો પ્ર્રભુ સમઝાતે હૈ।
’’જાનત સોઈ જેહી દેહી જનાઈ
જાનત તુમ્હી હોઈ જાઈ ’’
’’બ્રહ્મવિદ બ્રહ્મેવભવતિ ’’ (વેદ)
ગીતા મેં પ્રભુ કહતે-
’’વક્તુમર્હસ્યશેષેણ દિવ્યા હ્માત્મવિભૂતયઃ।
યાભિર્વિભૂતિભિર્લોકાનિમાંસ્ત્વં વ્યાપ્ય તિષ્ઠસિ।।’’ (ગીતા 10/16)
કેવલ ગુરૂદેવ હી અપના સ્વરૂપ કહ સકતે। વ્યાપકતા કો કૌન જાન સકતા। સબકે હૃદય મેં હૈ। આત્મા હૈ। ઊઁ કાર રૂપ હૈ। ’’છલયતામ’’ છલરૂપ ભી હૈ। નમઃ તસ્કરાય। ગુરૂદેવ કહતે સેઠોં કો ’’તમે ડાલ ડાલ હૂ પાતપાત’’ આગે કહતે ’’હઁૂ ચોરો નો બાપ ચોર’’ અપનો ભૂમા સ્વરૂપ સમઝાતે। ઇસ જગત કો ’’એકાશેન’’ એક અંશ સે ધારણ કર સ્થિત હૈ। (ગીતા 10) ભક્ત પર દયા કર અપના વિરાટ રૂપ અર્જુન કો દિખાયા। અન્યય શક્તિ સે તત્વ સે જાને જાતે હૈ। પ્રત્યક્ષ હોતે હૈ। ઔર એક હો જાતે હૈ। ’’તન્મય’’ હો જાતે। ’’એકમેવ’’ હો જાતે હૈ।
ગુરૂબહ્મ ભક્ત કો સયંમ દેતે। ભક્તિ દેતે। જ્ઞાન દેતે। સેવા દેતે। મુક્તિ દેતે। અપના ’’સર્વત્રગમ’’ ’’ધ્રુવ’’ અચલ ’’અત્યુક્ત’’ અક્ષરં સ્વરૂપ સમઝાતે। સમબુદ્ધિ દેતે। અનન્ય યોગ દેતે। તારતે ’’સમદ્વતો
હૈ। મન બુદ્ધિ પ્રભુ મેં લગાતી હૈ। ગુરૂદેવ કહતે ’’હઁૂ તો એનો મન લેલૂ છઁૂ’’ અભ્યાસ વ વૈરાગ્ય સાધન દિયે। કર્મ પ્રભુ કે લિયે હી હોને લગતે હૈ। ’’સર્વકર્મફલ ત્યાગમ ’’ કરાતેે। ’’મયિ અર્પિત મનોબુદ્ધિ’’ બનાતે। વહ’’હર્ષાભર્ષનયો દ્વે મૈં ર્મુક્ત’’હો જાતા હૈ। ’’અનપેક્ષ
’’ શુચિર્દક્ષ’’ ઉદીસાનો ’’ગતવ્યથ’’ ભક્ત બન જાતા હૈ। વ સર્વઇચ્છા રહિત હો જાતા હૈ। ’’ ન કોક્ષતિ સંગવિવર્જિત’’ ન જાતા હૈ। વે ભક્ત પ્રભુ કે ’’ભક્સ્તેઅતીવ મેં પ્રિયા’’ પ્રભુ ગુરૂદઉેવ દેતે ’’મયી અનન્ય યોગેન’’ ઔર અવ્યભિચારીણી ભક્તિ એવં જ્ઞાન અધ્યાત્મ જ્ઞાન નિત્યત્વમ, તત્વજ્ઞાનાર્થ દર્શનમ આદિ। જ્ઞાન જિસસે પરમાનન્દ હો। ઔર ઉસકે ’’સર્વતઃ શ્રુતિમલ્લોકે સર્વમાવૃત્ય તિષ્ઠતિ ’’ ઉસકે ચેતન રૂપ ભક્ત કો દર્શાતા હૈ। સત્વ રૂપ અનાદિત્મ સર્વત્ર પાણિપાદ, નેત્ર, સિર મુરવ, શ્રોત્ર વ્યાપકત્વ, અન્તર્યામિત્વ, પદ્મ પત્ર વિમ્ભાસી હૈ। અવિભક્ત હૈ। અખણ્ડ હૈ। ગગન સદ્વશ હૈ। બ્રહ્મા વિષ્ણુ ઔર મહેશ ભી વહી હૈ। પરમ જ્યોતિ હૈ। વે કહતે ’’જ્ઞાન ગમ્ય ’’ હૈ। ગોપાલ કહતે હૈ। ’’સત્ય જાહીર થાય પર એનામે’’ પત્રાંે મેં સત્ય ભક્તોં કી બુદ્ધિ મેં આવે ઐસા સમય આવેગા। સતયુગ આવેગા। ગુરૂદેવ પ્રભુ ને બદલે મેં ભક્તોં સબ કુછ દે દિયા। ભર્તાભોક્તા માહેશ્વર પરમાત્મા રૂપ ભક્ત કો અનુભવ કરાતે હૈ। મૃત્યુ લોક મંે ભી અમર ’’સયં સર્વેષુ ભૂતેષુ’’ કો ભક્ત હી દિખાતે હૈ। અમર ’’સમંસર્વેષુભૂતેષ’’ કો ભક્ત હરિ દિખાતે હૈ અમર કર દેતે હૈ। ઉસે ’’સમ દુઃખ સુખઃ’’ નિન્દા સ્તૂર્તિ,માનાપમાન યો હી સર્વારમ્ભ પરિત્યાગી હોતા હૈ। ’’બ્રહ્મંભૂયાય’’ હોતા હૈ।
ભક્ત કો જ્ઞાન ઔર વૈરાગ્ય સે સંસાર માયા કો કાટના સિખાતે હૈ। ગુરૂ નારાયણ કે ’’પ્રપ્રદ્યે’’ શરણ હોેતે હૈ। ઉસે અધ્યાત્મ નિત્યા’’ બનાતે। શરણ દેતે। પરમ પદ દેતે હૈ। જીવ અંશ હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તુમ સબ મેરે અંશ હો પ્યારે।’’ ’’મૈં તુમારે લિયે તો હૂઁ પ્યારે।’’ ભક્ત કો જ્ઞાનચક્ષુષઃ દેતે હૈ। સૂર્યચન્દ્ર સબકો ગુરૂદેવ પ્રકાશિત કરતે દિખાતે હૈ। મોટા વિશ્વનાથ ભઈ કો ડેરોલ સ્ટેશન પર સૂર્ય ઊઁ કે દર્શન હુએ। ગોપાલ મન્દિર ઝાબુઆ મેં વહી કેન્દ્ર મેં હૈ। વે પૃથ્વી કો ધારણ કરતે હૈ। વે ચન્દ્રમા બનકર અમૃત બરસાતે હૈ। વે વૈશ્વાનર અગ્નિ હોકર પચાતે હૈ। વે સબકે હૃદય મેં હૈ। વેદ સ્મૃતિ આદિ ઉનકે હી ગુણ ગાતે હૈ। વે પુરૂષોત્તમ હૈ। શિષ્ય કો અભય કરતે । સત્વ શુદ્ધ કરતે। જ્ઞાનયોગ દેતે। ઉસે, દાન, યજ્ઞ, સ્વાધ્યાય, તપઃ અર્જિત કરવાતે। અહિંસા, સત્ય, અક્રોધ ત્યાગ શાન્તિ, દયા, તેજ ક્ષમા, ધૃતિ, શૌચમ અદ્રોહ અભિમાન રહિત આદિ ગુણ દેતે હૈ। શાસ્ત્રવિધિ સે શિષ્ય કો તૈયાર કરતે હૈ। જિસ પ્રકાર કાલી ને રામકૃષ્ણ કો શાસ્ત્ર જ્ઞાન દિયા। શરીર તપ વાણીતપ, મનઃ તપ કરવાતે હૈ સાત્વિક દમાદિ ક્રિયાએં કરવાતે હૈ। યજ્ઞ તપ ઔર દાન કરવાતે હૈ। કરતાપન નહીં રહને દેતે। સિદ્ધિ પ્રાપ્ત અપને કર્મો સે કરતે હૈ। સ્વેે સ્વે કર્મણ્ય ભિરત રહતે હૈ। પ્રસન્નાત્મા રહતે હૈ સબ મેં ગુરૂદેવ કે દર્શન કરતે હૈ। સબ કર્મ મન સે ગુરૂદેવ અર્પણ કરતા ચલતા હૈ। ’’પત્ર મેં લિખા’’ સર્વાપણ કરવા થી સબ અપના હો જાતા હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’ તમે તમારી જિન્દગી હમને સોપીં દી તો ફિકર સૂઁ।’’ યાની ’’ફિકર ક્યા।’’ ક્યા પત્ર મેં પુરૂષાર્થ બતાયા।
’’મન સે વચન સે કર્મ સે સબ ગુરૂદેવ પરમાત્મા કો અર્પણ કરતે જાના હી પુરૂષાર્થ હૈ ઇસ માર્ગ મેં ’’ (બોધ.)
ઉસે પ્રભુ શાશ્વત પદ દેતે હૈ -
’’ઈશ્વર સર્વભૂતાનાં હૃદેશઅર્જુન તિષ્ઠતિ।
ભ્રામયન્સર્વભૂતાનિ યન્ત્રારૂઢાનિ માયયા।।’’ (ગીતા 18/59)
ઉસે સબ મેં દિખતે ઔર સબ કો ચલા રહે
ગુરુદેવ રામ ઘનશ્યામ તીનોં ને ઘોષ વ પ્રમાણિત કિયા કિ’’ સદ્ગુરુ હી પરંબ્રહ્મ હૈ । ’’ઉન્હીં કા પૂજન કરના આદિ’’। ઉત્તમ પુરુષ વહ જો’’ અનેક વિષય ભોગતે કિસી સે મમત્વ નહીં રખતા । ’’અભ્યાસ મેં પુનરાવૃત્તિ આવશ્યક હૈ। લિખતે’’ અનેક બાર એક હી ક્રિયા કરને મેં આવે વિચાર સ્ફુરે વે સ્વાભાવિક હોગે। ઔર ’’ક્રિયાઐં ભી સ્વાભાવિક હોગી।’’ સ્ફૂર્ણાએ ભી સ્વાભાવિક હોગી । ફિર ’’યોગ ક્રિયાઐં ભી સ્વાભાવિક હોગી।’’સ્ફૂર્ણાએ ભી સ્વાભાવિક હોગી । ફિર ’’યોગ ક્રિયા આવશ્યક નહીં’’। (બોધવાણી)
ઐસે મનુષ્ય સામ્યબુદ્ધિક બુદ્ધિમાન હોતે । ઉનકે વિચાર ઉપનિષદોં અનુરૂપ હોતે।’’ વે પ્રજ્ઞાવાન હૈ। ઉનકી કૃતિ આત્મવિત કી હોતી । વહ દેશ સુસંસ્કૃત ઔર સમૃદ્ધ હોતા।’’ વહાઁ અવતરણ હોતા હૈ લિખતે’’ કર્મયોગ કર બતાને વાલ્ો કર્મયોગિયોં કો હી પ્રકૃતિ કે આદેશ કે અધીન હોકર જન્મ લ્ોના પતા હૈ। (બોધવાણી)
’’આગે સતયુગ કે આગમન પર લિખતે કલયુગ’’ કે દિન પૂરે હોને તક લિખતે’’ સતઃયુગ પુનઃ સ્થાપિત હોગા’’ હિન્દ માતા તેરે કૈસે-કૈસે રત્ન ઉન્હેં કલી કી અધિભૌતિકી ગુણોં મેં જાકર રહના પા । ’’કલયુગ મેં સતયુગ કા બીજારોપણ ક્રમ-ક્રમ- ઉત્તમ શાન્તિ કા સમય જૈસા સમય લાને મેં સહાયક હોના ચાહિએ। ’’સાક્ષાત કૃષ્ણ જન્મેગે । સત કી મર્યાદા બાઁધ્ોંગે।’’ વે હી સત હૈ। (બોધવાણી) રામશ્યામ ગોપાલ હી સત્ય હૈ । વહીં હોગા જો વે ચાહેગે । કહેગે । અન્યથા હો હી નહીં સકતા । પૂરા જીવન પ્રમાણ હૈ । ’’તુઝ સત્તા બિન પત્ર્ા ન હાલ્ો । ઉનકી લીલાએઁ હૈ । વચન હૈ। લિખતે ઉસે બુલાઓ સત્યયુગ કી ઉપાસના કરો।’’ નિમન્ત્ર્ાો । નિમન્ત્ર્ાો । ’’ઉચ્ચપદ-મોક્ષપદ તો લક્ષ્ય બિન્દુ કો ઔર કર્મ યોગ આચરિત કરતે હુએ અવશ્ય રખના ।’’સત્યયુગ કી રાહ દેખતે રહો-ઉસકી ક્રિયા કો ગર્ભ પોષણ કરના કહા જાયેગા । યહી નહીં ઇસકે આગે લિખતે’’ ઐસા સત અથવા અસત હૈ ઔર વહ મોક્ષ સે ભી અધિક ઉચ્ચપદ ધારણ કિયા હુઆ હૈ । ઉસ ઔર લક્ષ્ય ઉસકી ઉપાસના હૈ। ઉપાસના સે તત સ્વરૂપ દિખાઈ દેવે ।’’(બોધવાણી) ગુરુદેવ ભક્ત મેં ઉસ સ્થિતિ મેં દેખના ચાહતે । લ્ો જાતે હૈ । પરમ સત્ય તો ગુરુદેવ હી હૈ । જહાઁ કૃષ્ણ યોગેશ્વર ઔર ધનુર્ધર પાર્થ વહીં વિજય હૈ । ઉન સતગુરુ કે ચિન્તન સે ઉનકા સ્વરૂપ સામર્થ્ય, ઐશ્વર્ય અધ્યાત્મ સબ ભક્ત મેં આતા હૈ । દે દેતે । વે સાકાર બ્રહ્મા હૈ । ભક્તોં પર દ્રવિત હો આનન્દ દેને આતે ઔર જગત કે દુરાચાર કા વિનાશ કરતે । સુખ, શાન્તિ, આનન્દ ધર્મ આદિ કો સ્થાપિત કરતે ।
પ્રસ્તુત પુસ્તક મેં સતયુગ સંતો કે સંકલ્પ સે ક્રમશઃ ચેતનતા વૃદ્ધિ કે સાથ આ ગયા હૈ । આનન્દ વૃદ્ધિ હો રહી હૈ । બાબજી ને કહા’’ ઐસા સમય આવેગા । (બોધવાણી) સભી પ્રકાર કે સંતોં કા અવતરણ હો રહા હૈ । સબ વિધાએ અપને પૂર્ણત્વ કી ઓર હૈ । વચન, ક્રિયા સંકલ્પ રામશ્યામ, ગોપાલ વ બ્રહ્મ જ્ઞાનિયોં કે વ બ્રહ્મનિષ્ઠ કે હી સત્ય હૈ । વે સૂક્ષ્મ સે સ્થૂલ મેં ક્રમશઃ આતે હૈ । બાબજી ને કહા ’’સંતોં કી પાર્લિયામેન્ટ હૈ વે કરતે વહી સબ યહાઁ હોતા।’’ વહી હો રહા હૈ ।
તારાબેન ઔર કનુભાઈ કા કહના હૈ-પુનરાવૃત્તિ વ નિરાસતા સે ઉપેક્ષા હોતી । બાબજી ને કહાઁ ભક્તિ મેં પુનરાવૃત્તિ દોષ નહીં’’ બાર-બાર વે હી લીલા ચિન્તન કરતે । આજ્ઞા પાલતે । પૂજા કરતે । ગુરુ કે શબ્દોં કા ચિન્તન મનન કરતે । ઉન્હીં કા મન્થન કરતે । ઉનકે બ્રહ્મ વાક્ય વેદ હૈ । ઉનકી હજારોં કિરણ્ો હૈં । હમ તો એક કો ભી નહીં સમઝ પાતે । જિતની બાર ઉનકો શબ્દોં કો ચિન્તન કરે ઉતને નયે જ્ઞાન તત્વ અનુભૂત હોતે । અનન્ત મેં સે અનન્ત નિકાલા તો અનન્ત હૈ । બાર-બાર હમ ગુરુદેવ કે સાથ શાóોં કો વેદ ઉપનિષદ કા બાર-બાર પ્રચાર કર હરિ નામ સે જગત કા ઉદ્ધાર કરના ચાહતે । પુનરાવૃત્તિ બાર-બાર હોતી રહે યહી ચાહતે ’’યથાપૂર્વ કલ્પયત’’ ’’વેદ કે અનુસાર ગુરુ બ્રહ્મ બાર-બાર વૈસી કી વૈસી સૃષ્ટિ કરતે । પુનરાવૃત્તિ દોષ નહીં માના જાતા । બાર-બાર એક હી પ્રકાર કી ક્રિયાએઁ અભ્યાસ વ વૈરાગ્ય બલ સે યોગ સે ભી ઔર ભક્તિ મેં ભી પાર લગાને કે સાધન હૈ ।
ઉપેક્ષા કે કારણ સદ્કર્મ નહીં છોે જાતે । અધિક રુચિકર બનાને કા પ્રયત્ન કરતે । ઔર રુચિ ઉત્પન્ન કરને કે લિયે સત્ય ગુરુદેવ સે પ્રાર્થના કર કરતે હૈ ।
દોષ સબ મેરે હૈ । ગુણ સબ ગુરુદેવ કે । મોટા વિશ્વનાથ ભઈ કો દર્શાએ સિદ્ધાન્તોં કે અનુસાર બાબજી કી લીલા ગુરુદેવ કે વચન શાó પ્રમાણ સે બ્રહ્મનિષ્ઠ ગુરુદેવ સાક્ષાત બ્રહ્મ હૈ। સત્ય હૈ । બતાને કા પ્રયત્ન ગુરુદેવ કી દયા સે કિયા । દોષોં કે લિયે વિદ્ધવજન ક્ષમા કરેંગે વ તત્વ કી ઔર દૃષ્ટિ રખ્ોગેં । ક્ષમા, પ્રાર્થના કે સાથ, સદ્ગુરુ દેવરામ વ ઘનશ્યામ વ ગોપાલ કે ચરણોં મેં અર્પણ ।
દિનાંક 10/11/88
વાર ગુરૂવાર કો મોટા વિષ્વનાથ ભઈ સે સત્સંગ ચર્ચા મેં કહા -
’’સતયુગ કો પ્રાર્થો ’’સતયુગ કી માંગ કરો ’’ ગુરૂદેવ ને લિખા ।
’’ઔર તબ દસવીં બાર મહાન ઈષ્વર અવતાર સાક્ષાત શ્રી કૃષ્ણ ભગવાન જન્મેગેં। ઉસે સતયુગ કા બાલક હી સમઝના। જન્મ લિયા વે સત શબ્દ કી કિતની મર્યાદા બાંધી જા સકતી ઉસકા વિચાર કરના ચાહિએ। ઇસ પ્રકાર ઇસ જમાને કા ફતેમન્દ હોના ઇસમેં ભી એક કુદરતી કારણ હૈ। ઐસા સમઝકર સતયુગ કે ગર્ભ કો નિમંત્રો ! નિમન્ત્રો ! (બોધ. 35)
આગે ગુરૂદેવ લિખતે હૈ ’’ઇતના અવશ્ય યાદ રખના કિ ઇસ પ્રકાર કે સ્વરાજ્ય કા માધ્યમ પદ ઢૂઁઢતે હુએ ઉસી મેં લલચાના નહીં હૈ। (બોધ. 35)
આગે ફિર લિખતે હૈ ’’ ઇસસે ભી અધિક મોક્ષ પદ જો કિ ઉત્તમોત્તમ હૈ, ઉસકી ઓર તો લક્ષ્ય બિન્દુ કર્મ યોગ આચરિત કરતે હુએ અવશ્ય રખના હૈ ’’ (બોધ. 35) આગે ગુરૂદેવ આદેશ દેતે હૈ કરને કો ’’સત્ય કે યુગ કે આને કી રાહ દેખતે રહો - ઉસી ક્રિયા કો ગર્ભ પોષણ કરના કહા જાયેગા।’’ (બોધ. 35)
સતયુગ જહાં હો। શિવ સંકલ્પ હો। જ્ઞાન હો। આત્મજ્ઞાન હો। શિવોઽમ। તત્વરૂપ। અધ્યાત્મ જ્ઞાન રૂપ। (બોધ.) સત્સંગ હો। સ્વસ્ફૂર્ત વિચાર હો। જો વેદ ઉપનિષદ સે મેલ ખાતે હો। સતયુગ નિન્મત્રો વિચાર લોકાનુકૂલ હો। વિશ્વ માન્ય હો। નિત્ય તત્વ વસ્તુ પ્રાપ્ત કર્મ સતયુગ મેં હો। સતયુગ અન્તર કા હો। આન્તરિક હો। બાહૃય ન રહે। ’’અન્તર’’ મય હો। ન સુખ ન દુઃખ। (બોધ.)
તર્ક: બુદ્ધિ ન રહે। કેવલ અન્તર મેં રહે। જાગૃત રહે। ચેતન રહે। સતયુગ જહાઁ આસક્તિ ન હો। સમાનતા હો। કેવલ પરમ તત્વ હી લક્ષ્ય હો। સદકર્મ હી હો। નિષ્કામ કર્મ હો। પ્રભુ સમર્પિત કર્મ હો। સત્ય રૂપ કર્મ હો। સત્ય રૂપ કર્મ હો। નેત્ર જહાઁ બ્રહ્મરન્ઘ્ર મેં હો। સંકીર્ણતા ન હો ઉદાર મના હો। ઐસા સતયુગ નિમન્ત્રો । સર્વે ભવન્તુ સુખિનઃ હો। ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ મેં નિષ્ઠા હો। ઉનમેં બ્રહ્મભાવ દૃ હો। ગુરૂદેવ મેં અનન્ય શરણાગતિ હો। સબ કુછ ગુરૂદેવ કો અર્પણ બુદ્ધિ હો। જહાઁ રામ શ્યામ ગોપાલ કો જીવન અર્પણ કર દિયા હો। બ્રહ્મનિષ્ઠ સદ્ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હી બ્રહ્મ હૈ। સિદ્ધાન્ત રૂપ હૈ। પ્રેમ રૂપ હૈ। વે સત્સંગ સે હી જાને જાતે હૈ। જ્ઞાન મેં જહાઁ બુદ્ધિ કી વ્યાપકતા હો। જહાઁ પૂર્ણ ગુરૂદેવ કી શરણાગતિ કા દૃ નિશ્ચય હો। જહાઁ સતયુગ મેં સત્ય કો અનુભવ હો। (બોધ. 2-3)
ગુરૂદેવ કે પ્રતિ અટૂટ પ્રેમ હો। તેલ ધારાવત ।
સતયુગ જહાઁ રામ શ્યામ ગોપાલ કો અપની ભક્તિ સે ભક્તાધીન કર લે। જહાઁ તેજસ્વિતા હો। અનુભવી બ્રહ્મનિષ્ઠ સાક્ષાત ગુરૂબ્રહ્મ કી શરણ હો જાવે। પ્ર્રસન્ન કરે। પારસ ગુરૂદેવ રૂપ ને શિષ્ય કો ભી પારસ બનાને કા વચન દિયા હૈ। અપના જૈસા બનાતે। આપને સબ દેકર। વે ક્રીા ભ્રમર એક ઝટકે મેં બનતા હૈ ઉસી પ્રકાર ભક્ત જીવ કો એક ઝટકે મેં અપના સ્વરૂપ દે દેતે હૈ। ઐસે સતયુગ કી પ્રાર્થના કરો જહાઁ સમ્પૂર્ણ વૈરાગ્ય હો। (5) આત્મ તત્વ કે પ્રકાશ નિર્વિકલ્પ મેં રહકર વ્યવહારિક વેદાન્ત હો। આનન્દમય હો। શાન્તિ હો। વૈરાગ્યવાન સે આનન્દ મિલતા હૈ। વે અનાસક્ત વ્યવહાર કરતે હો। (6) સતયુગ કી પ્રાર્થના કરો। ઐસા દયામય હો। કૃપા હો। મિત્ર ભાવ હો। સંતોષ હો। આનન્દ હો। નિસ્વાર્થ હો। સુવિચાર હો। બ્રહ્મવિચાર હો। જીવન સત્કાર્ય મેં સંલગ્ન હો। દુઃખ મેં સહાયક હો। સહાનુભૂતિ હો। પ્રેમ યુક્ત જીવન હો। શાન્તિ ચિત્ત વ પ્રભુ કે વ પ્રકૃતિ કે કાર્યો કી સમઝ હો। (7) પ્રણવ ગાયત્રી કી સાધના મેં નિરત હો। સમાધિ સતત હો। સ્વતન્ત્ર સ્વસ્ફૂર્ત શુભ વિચાર યુક્ત જન હો। સુવિચાર સિદ્ધ જન હો। જ્ઞાની જન હો। સુવિચાર-યોગ સિદ્ધ ક્રિયા હો। (8-9) સતત જપ ને નિરત જન હો ઐસા સતયુગ નિમંત્રો। એક ભી ક્ષણ પ્રભુ કે સ્મરણ બિના ન જાય। ’’સાંસે સાસે રટૂ થારો નામ’’ અજપા જપ ગુરૂદેવ સે પ્રાપ્ત હો। સબ સે પ્રેમ હો વ સમ્માન હો। સંસ્કાર યુક્ત હો। ક્ષમા સરલતા, ગુરૂ ભક્તિ, વિવેક, સ્થિરતા, વૈરાગ્ય નિષ્કામ કર્મ આદિ યોગ યુક્ત જીવ ન હો। (9-10)
રામ શ્યામ ગોપાલ કે સમાન બ્રહ્મનિષ્ઠ આત્મજ્ઞાની ગુરૂદેવ હો। પાત્ર અનુસાર ઉપદેશ દેતે હે। ભેદ ભાવ ન કરે। દ્વેષ ન કરેં। શુદ્ધ ચિત્ત મેં પ્રકાશિત હોતે હો। દયાકર ભાવાનુસાર પ્રાપ્ય હો। ’’શ્યામ ના વચનો માં ઝૂઠક હોય નહીં ।’’ મજાક મેં ભી જિનકે વચન ઝૂઠ ન હોતે હો। ઉનકે કર્મ બ્રહ્મમય હો। બ્રહ્મકર્મ હો। ક્રોધ ભી જન કલ્યાણ કે લિયે હો। ઇચ્છા તૃષ્ણા ન હો। ’’ ન સોચતી ન કાંક્ષતિ હો।’’
’’આત્મવત સર્વભૂતેષુ’’ દેખતે હો। ’’ એક હી આત્મા સબ મેં રમ રહી હૈ।’’ સિદ્ધ કિયા હો। પ્રારબ્ધ અધિન જો નહીં પર બતાતે હો। સીખાતે હૈ। આલસ દૂર કરતે। અનાસક્તી દેતે હો। રામ શ્યામ ગોપાલ હી સર્વકર્મ ફલરૂપ હૈ। ઐસી બુદ્ધિ દે। ઐસી શ્રદ્ધા દે। ઐસા વિશ્વાસ દે। નિષ્ઠા દે। ’’ધ્યાન મૂલં સદ્ગુરૂમૂર્તિ ’’ઉનકા હી ધ્યાન કરતે હો। પૂજા ઉન ગુરૂ કે ચરણ કમલ કી હો। ઉનકી આજ્ઞા પાલન હી સર્વોપરી હો। શિષ્ય સે જગત કલ્યાર્થ કાર્ય કરવાતે । પારમાર્થિક કાર્ય કરવાતે । મહાન કાર્ય કરવાતે। સન્માર્ગ પર ચલાતે। ગૃહસ્થ મેં અપને કર્તવ્ય કા નિર્વાહ કરતે અધ્યાત્મ મેં આગે બાતે। સમઝ દેતે। જ્ઞાન દેતે। વૈદિક અનુસરણ કરવાતે। ભક્તિ દેતે। જ્ઞાન દેતે। કૃતકૃત્ય કરતે। (11-12) જિજ્ઞાસુ બનાતે। સતયુગ જહાઁ ગુરૂદેવ કી પરમ દયા હો। વે શિષ્ય પર સબ ભક્તોં પર દયા કરે। કિયે શુભ કર્મો વ સાધનોં પર ઉદારતા દિખાતે વ આગે બાતે હૈ। સર્વત્ર વિજય દેતે હૈ।
ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ઘનશ્યામ સે ઐસે સતયુગ કી માંગ કરો, જહાઁ ગુરૂદેવ કી દયા સે દિવ્ય આનન્દ, મેં અધ્યાત્મ મેં દેહ સુધ ન રહે। ગુરૂદેવ સે અભિન્ન અનુભવ કરે। અનેક વિશ્વ અપને મેં બનતે હો।્ આનન્દ હી રહે। સદા આનન્દ હી રહે। ચતુર્દિશ ઉન્નતિ હોવે। સતયુગ જહાં બ્રહ્મનિષ્ઠ ગુરૂદેવ કે અમૃત વચન મંત્ર હો। સ્વપ્ન રહે। જહાઁ દૃષ્ટા માત્ર રહે। વહાઁ કોઈ કર્મ ન રહે। સત્વ હી હો। સત્ય હી હો। દૂસરા કોઈ ન હો। ’’તત્વમસિ ’’ આદિ સિદ્ધાન્ત સિદ્ધ ગુરૂ કી દયા સે હો। વ્યાપકતા વ અદ્ધેત સિદ્ધ કર સફલ હો। ’’અખિલ બ્રહ્માણ્ડ માઁ એક તૂ હી હરિ’’ સબ જગહ વહી હૈ। અનુભવ હો। ’’એકો બ્રહ્મો દ્વિતીયો નાસ્તી’’ કા ઉનકી દયા સે અનુભવ હો। ગુરૂદેવ કી ઉપાસના હો। આત્માનુભવ હો। જહાઁ સત્સંગ હો। જ્ઞાન ધ્યાન સમાધિ આદિ હો। અનુભવી બને। (બોધ. 12-13-14)
’’આ વિશ્વના અણુ અણુ માહી આપ પોતે ને આપ એક અખિલેશ મહદ્સ્વરૂપે।’’ યહ જ્ઞાન દૃ હો। ’’સર્વ રૂપ ગુરૂ સર્વમયં ગુરૂ મયં જગત ’’ કા અનુભવ જહાઁ હો ઉસ સતયુગ કો બુલાઓ। સ્થાપિત કરો। પવિત્ર ગુુરૂદેવ કા સ્મરણ કરો। સતત જપ કરો। ’’સ્ફુરણ રૂપી સ્મરણ ઉત્તરોત્તર બતા જાતા હૈ। ઇસે હી સ્મરણ કહતે હૈ। ઐસા સ્મરણ અનન્ત હૌ। સ્મરણકાર અનન્ત હૈ। ઔર યહી સ્મરણ હૈ। (બોધ. 14)
ઉસ સતયુગ મેં સાધક કે હૃદય મેં પ્રકાશ પ્રકાશ અનુભવ હોતા હૈ। આનન્દ અખણ્ડ રહતા હૈ। સ્વરૂપાનુસંધાન હોતા હૈ। આત્મ સાક્ષાત્કાર હોતા હૈ સતયુગ જહાઁ વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર ઉનકા એક હોતા હૈ। વેદ પઠન પાઠન હોતા હૈ। વિદ્વાન પણ્ડિત હોતે હો। સદ્ગુરૂદેવ સુવિદ્યા દેતે હો। સાધક વ ભક્ત સામ્યબુદ્ધિ સે સમઝતે હો। નિષ્કામ હોતે। નિર્વેર હોતે। લોક કલ્યાણ એવં પારમાર્થિક કાર્ય કરતે હૈ। ગુરૂદેવ પ્રેમ સે ઉનકે હૃદય મેં રહતે હૈ। શાન્ત ચિત્ત હોતે જન। સબ જગહ ગુરૂદેવ કે દર્શન હો। ’’ જાઁ દેખૂત્યાઁ તમે ઉભા ’’ મ્હારા પાર પડ્યા મન શુભા’’ સિદ્ધ હોતા હૈ। (બોધ .12 સે 15) પ્રસન્ન પ્રસન્ન જન રહતે હૈ।
સચ્ચી સ્વતંત્રતા, સચ્ચા સ્ફૂરણ, ઔર સ્મરણ હો। મુક્તિ કી ઇચ્છા સે ગુરૂ કી શરણ જાતે હૈ। વેદાન્ત અધ્યયન હો। સ્મરણ, જપ, ધ્યાન આદિ સે ’’યથા પિણ્ડે તથા બ્રહ્માણ્ડે ’’ કા અનુભવ હોતા હૈ। ગુરૂદેવ હી રામ પ્રભુ હી સબ ઇચ્છાઓ કી પૂર્તિ કે નીધિ હૈ। (16) જહાઁ ગુરૂદેવ કી દયા સે આત્માનુભવ હોતા। સબ ક્રિયાએઁ સત્ય હોતી હૈ। સબ ઉન ક્રિયા સે સહમત હોતે હૈ। એક હી તત્વ શેષ રહ જાતા। ’’નૈતિનૈતિ’’ કરતે વહી એક માત્ર રહ જાતા હૈ। વહી સબ કુછ બના અનુભવ હોતા હૈ (17)
ભક્ત પ્રેમ મેં વિહૃલ હોકર પ્રેમાશ્રુ સે આશ્રુપાત હોતા હૈ। ’’કર કપોલ ભયે કારે। ’’ઉર બીચ બહે પનાલે ’’ ઐસી અવસ્થા હોતી હૈ। ગોપાલ પૂજા કરને, આનન્દ મેં રહને, સંસાર કે સંસ્કાર ન રખે ઔર જપ કરને વ નિર રહને કા કહતે હૈ। (19)
’’ગુરૂદેવ બુદ્ધિ રૂપ મેં બિરાજે હૈ। સાત્વિક અભિમાન કે પાર વે બ્રહ્મ તૂ હી હૈ। અનુભવ ગુરૂદેવ દેતે હૈ। સત અસત સે પરે ઉન ગુરૂદેવ કો જહાઁ સમબુદ્ધિ દ્વારા જાના જાતા હો। વહ નિર્ભય, અમૃત, જગ પાલન કરતા ’’વ્યાપક છો સ્વામી’’ હો જાતા હૈ।
સત્યયુગ મેં પ્રત્યેક કર્મ સત્ય મય હો જાતે। બ્રહ્મ કર્મ હો જાતે। બુદ્ધિ ઔર તર્ક નહીં રહતા। કર્મ સતરૂપ હો જાવે। જ્ઞાન રૂપ હો જાવે। ઉસકા ફલ આનન્દ હોવે। સદ્ગુરૂ દેવ કી આજ્ઞા પાલન હી એક માત્ર માર્ગ હૈ। સત અસત સે પાર નિર્ગુણ દયા કર કે સગુણ ગુરૂદેવ રૂપ મેં પ્રત્યક્ષ હુઆ હૈ। ધૈર્ય શક્તિ જો ઋષિમુનિયોં કી હમારે રક્ત મેં ઉસી કે બલ પર ’’તત્વમસિ અહં બ્રહ્માસ્મિ, અયં આત્મા બ્રહ્મ ઔર ’’અહિંસા પરમોધર્મ કી શક્તિ કો સહન કર સકતે હૈ। અનુભવ કર સકતે હૈૈ। સંકલ્પ માત્ર સે સર્વોપરી શક્તિ પ્રમાણિત કરતે હૈ। જો કભી હારે હીે નહી। (20-21,22-23)
સતયુગ બુલાઓં જહાઁ ભક્ત ભક્તિ સે અધિક સેવા ગુરૂ કી કર પ્રસન્ન કરે। શ્રદ્ધા પ્રેેમ વાલે હો। ઊઁચે પાત્ર હો। ઇશારે માત્ર સે પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરે। ગુરૂ કી દૃષ્ટિ મેં શિષ્ય ઉચ્ચ હો। સમ્પૂર્ણ કર્મ પ્રભુ કે લિયે જહાઁ લોગ કરેં। અલોકિક અનુભવે। સુવિચાર યુક્ત હો। સાદા જીવન ઉચ્ચ બ્રહ્મ વિચાર હો। સંયમમય હોે। બલ યુક્ત સશક્ત વિચાર હો। શિવ સંકલ્પ હો। પ્રેમ સબ સે હો। આત્મવત સર્વભૂતેષુ દેખતે હૈ।
અદ્ધેત પ્રબલ ભાવ રહે। સ્વાર્થ વ સંકીર્ણ ન હો। જહાઁ સબ સમર્પણ ગુરૂદેવ કો કરતે હો। ગુરૂદેવ સ્વયં અપને ભક્ત કી મહિમા ગાને લગે। ભગત ભર દેરે ઝોલી।’’ ભક્ત નિરન્તર પ્રભુ સ્મરણ મેં નિરત હો જહાઁ ગુરૂદેવ પ્રસન્ન પ્રસન્ન હો જાવે। અમરત્વ દેવે। બ્રહ્મત્વ દેવે। ભક્તિ વ અખણ્ડ આનન્દ શિષ્ય કો દેવે। શિષ્ય સબ કુછ ગુરૂદેવ સે પ્રાપ્ત કરતે હો। ગુરૂદેવ હી મૂર્તિમન્ત ઈશ્વર હૈ। વહાઁ ગુરૂદેવ સે એકતા હો જાવે। સર્વત્ર ગુરૂદેવ કી સત્તા દૃશ્ય હો। વિક્ષેપ નહીં માધુર્ય હી હો। જહાઁ ગુરૂ મેં ઈશ્વર પ્રેમ હો। શ્રદ્ધાયુક્ત હો। ગુરૂમય મન હો। તન્મય તન્મય થાવો રે। સબ અપને અનુભવ હો દૂસરા ન રહે। ગુરૂદેવ ’’શ્રી રામ માં દૃ પ્રતિજ્ઞા થતા, શુભ લક્ષણ શા શાં દેખાતા ’’ ગુરૂદેવ આગે આગે તૈયારી કર રહે હૈ। પગ પગ પર અનુભવ હો। આનન્દ હો। ઉચ્ચ અવસ્થા આનન્દ દૃષ્ટિ સે પ્રભુ દેતે હૈ। આત્મા કી વ્યાાપકતા અખણ્ડતા સિદ્ધ અનુભવ પરિપક્વ હો, સબ કુછ અનુકૂલ હો જાવે। (23-28) ભક્ત ઐસે સત્સંગ મેં હો જહાઁ ગુરૂદેવ જો કરે વહી માને ઉસને અપના શુભ માને। ’’હો વહી જો રામ રચિ રાખા ’’ ’’રામ કરે સો સહી ’’ ઔર ભી હમકો તો યોં ભી વાહવાહ ઔર યાંે ભી ।’’હર હાલ મેં પ્રભુ કી ઇચ્છા માને। (24)
સતયુગ બુલાવે જહાઁ અદ્ધેત સિદ્ધ કિયા હો। સત્ય સિદ્ધ કિયા હો। વહાઁ કુલ સ્વભાવ અનુસાર વાણી શુદ્ધ હો। સત્યરૂપ હો બનાતે હો। રૂપ પ્રતિષ્ઠા દિખતી હો। (29) ચેતન રૂપ ગુરૂદેવ કા જિસે ભક્ત કે ભજન મેં ’’ઊઁ નિત્ય શુદ્ધ ચેતન સદ્ગુરૂદેવ આપકી જય હો’’ ’’ચેતન સ્વયં ગુરૂદેવ ને લિખવાકર બતાયા। કઠિનાઈ મેં ભી ન્યાય કરે। ધર્મ પર ચલે। (29) ગુરૂદેવ અન્તર મેં જો બતાવે વહી કરે જો સબ કો ધારણ કરે, સબકો પરમ કર્તવ્ય ફર્જ હૈ કો સમર્પિત હોવે। (29) જહાઁ ધાર્મિક કર્મ મેં ઉત્સાહ વ સહયોગ વ સમર્પણ હો। સતયુગ બુલાઓ આચરો ઔર ગુરૂદેવ ’’ જ્ઞાન મૂલં સદ્ગુરૂ વાક્યં’’ સદ્ગુરૂ કી આજ્ઞા હી મંત્ર વ જ્ઞાન કો અન્તિમ કર્તવ્ય માને। ગુરૂદેવ કી મહિમા શિષ્ય કે માધ્યમ સે સુંગધ કી તરહ વ્યાપ્ત હોવે। (29)
જહાઁ શંકા મત કરિયે। ભક્તિ મેં ભજન મેં લીન હોકર ભક્તિ હી ભગવાન બનકર ભક્ત કો ગુરૂદેવ મેં એકત્વ અનુભવ દૃ કરે। (29) ઉસે ’’ આપ સ્પરૂપ ઓડખામી ’’ સ્વરૂપ દર્શન કરાતે ગુરૂદેવ। પ્રવૃત્તિ માર્ગ મેં સિદ્ધ કરતે હૈ। ગૃહસ્થ મેં રહકર। સંસાર કી જિમ્મેદારિયાઁ નિભાતે હુએ। સિદ્ધ કરાતે। પ્રમાણિત કરતા। ગુરૂદેવ કી દયા સે। જહાઁ ભક્તિ જ્ઞાન સે સમઝ કર હો। પાગલ ન હો। સંસાર વ્યવહાર વ પ્રતિષ્ઠા અનુરૂપતા બની રહે। ભક્તિ હી ભગવાન કે શરણ મેં રખતી હૈ। પાત્ર અનુસાર વ્યવહાર દેના લેના હો। (30) વહાઁ ઈશ્વર અવતાર હો। દયા,ક્ષમા વ ન્યાય દેતા હો। સંસાર મેં રહતે કમલ કી તરહ રહે ?પ્રયત્ન સે સુખ કી ખોજ કરતે હો। પરંબ્રહ્મ સ્વરૂપ ગુરૂદેવ કા દેખના પર લક્ષ્ય યાદ રહતા હૈ। (31) અનુભવી હોકર હી જહાઁ ઉપદેશ દેતે હો। અહંકાર વ દિખાવા હોકર જહાઁ ઉપદેશ ન દેતે હો। અહંકાર વ દિખાવા જહાઁ ન હો। વ્યસન સે સત્યયુગ મેં દૂર રહતે હૈ। ’’મુક્તો અન્યાય મુચ્ચતે’’ મુક્ત દૂસરોં કો મુક્ત વહાઁ કરતે હૈં। પરા વ અપરા પ્રકૃતિ કે કાર્ય શક્તિ કે દૃ સિદ્ધાન્ત હમેં ગુરૂદેવ કી દયા સે સમઝ મેં શક્તિ સ્વયં સમઝાવે। વહ સ્વયં ઉસમેં વ્યાપ્ત દીખે। એકત્વ અનુભવે એકત્વ અનુભવે ઔર નિર્ભય હોતે જહાઁ। ગુરૂકુલ હો અધ્યાત્મ વ સર્વાગિણ શિક્ષા હો। પરતન્ત્રતાન રહે। રાજ્ય શત્તા કે સાત્વિક સ્વરૂપ દર્શન જહાઁ પ્રભુ કરાતે હો। સવિધિ ઉસકી પૂજા હો । ઋષિ મુનિયોં કા પૂજા કા આદેશ પાલતે હો। પાત્ર બનાવે। સ્થૂલ સ્વરૂપ વ બુદ્ધિ કે લિયે આદેશ નહીં। સતયુગ જહાઁ પ્રસન્ન કરને કે લિયે અન્તિમ કમલ પૂજા કરતે હો। ’’તત્વમસિ ’’ પલ હી વહી સ્વતંત્રતા વહી એક્યતા હૈ ’’ (31-32) ઉસકી દયા સે સત કા અનુભવ હોકર એકરૂપતા હોતી હો વહાઁ અન્તિમ ’’ અહં બ્રહ્મસ્મિ’’ કી મહાનતા અનુભવે। ગુરૂદેવ કી શક્તિ સે સંભવ હો સકતા હૈ। અમૃત પાન હોતા હૈ। વે દયા સાગર હૈ। વહ કમલ પૂજા સિખાતી હૈ। આનન્દ આનન્દ હો જાતા હૈ વહાઁ કમલ પૂજા કે લિયે પાત્ર ઉત્તમ ભી મિલતે હૈ। મૃત્યુ કો જીત લેતે હૈ। (32-33)
ઐસા સતયુગ હો જહાઁ ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હી કો પરમબ્રહ્મ માનતે હો। પૂજા કરતે હો જહાઁ ’’ધ્યાન મૂલં સદ્ગુરૂ મૂર્તિ, પૂજા મૂલં સદ્ગુરૂ પદમ મંત્ર મૂલ સદ્ગુરૂ વાક્યં, મોક્ષ મૂલં સદ્ગુરૂ કૃપા।’’
માનકર ધ્યાન પૂજા અર્જના, સત્સંગ આદિ આદિ ઉનકા હી હો। જહાઁ
કર્મ વ્યવહાર સબ કરતે પર આસક્તિ ન હો। સ્વસ્ફૂર્ત ક્રિયાએઁ હોને લગે, વિચાર આને લગે। વે હી બ્રહ્મવિચાર હો। સ્વાભાવિક હો। ર્સ્ફૂરણાએં સ્વભાવિક બહે। ઐસે યોગી હી હો। ઉપનિષદાનુસાર હો। સમત્વ બુદ્ધિ વાલે હો। ’’સુખ દુઃખે સમે કૃત્વા હો। ’’સમઃ શત્રૌ ચમિત્રેચ ’’ હો। ’’સમ સર્વેષુ ભૂતેષુ ’’ દેખતા હો ’’ સમ પશ્યન્હિ સર્વત્ર સમવસ્થિતમીવ્શ્રરમ’’ (ગીતા 13/28)
સબ ઐસા હો। સ્વર્ગ સા હો। આત્મવિત હો। સુસંસ્કૃત હો। વૈદિક શિક્ષણ હો। ઋષિકુલ હો। સ્વરાજ્ય હો, મોક્ષ સબ પ્રાપ્ત કરે। મહાત્મા મહાપુરૂષ અધિકાધિક આવે। સત્યયુગ કે બજારોર્પણ ક્રમ-ક્રમ સે હો કર ઉત્તમ શાન્તિ કા જૈસા સમય લાને મેં સહાયક હોના ચાહિએ।
(બોધ. 35)
’’મેરી હિન્દદેવી કે વીર પુત્ર અવશ્ય હી અપને મૂલ સ્વરૂપ કી ઔર દૃષ્ટિ ફેકેં યહી માત્ર સતયુગ કી ગિનતી મેં હૈ।’’ (35) ’’સતયુગ કા ગર્થ બન્ધેગા।’’ (35) ’’---સાક્ષાત શ્રી કૃષ્ણ જન્મેગે। ઉસે સતયુગ કા બાલક હી સમઝના। ’’સત’’ શબ્દ કી કિતની મર્યાદા બાંધી જા સકતી હૈ - ઐસે સમઝ કર સતયુગ કે ગર્ભ કા પોષણ કરો। દૂસરે ગર્ભ કી ઉપાસના કરો વિચારો સે નિમન્ત્રિત કરો। ઇસ સમય કો નિમન્ત્રો। (બોધ. 35)
’’ઇસસે ભી અધિક ઉચ્ચ પદ મોક્ષપદ જો ઉત્તમોત્તમ હૈ ઉસકી ઔર તો લક્ષ્ય બિન્દુ કર્મ યોગ આચરિત કરતે હુએ અવશ્ય રખના હૈ ’’ સત્યયુગ કે આને કી રાહ દેખતે રહે। - ઉસી ક્રિયા કે ગર્ભ પોષણ કરના કહા જાતા હૈ। (35) ’’બાલક કો ---- ઉત્તમ સંસ્કૃતિ વાલે માર્ગ પર જાને દેના ચાહિએ। યોગ્ય દિશા મેં ભૂલ ભૂલ હો, સમઝાકર નિર્મૂલ કરે।
કર્ત્તવ્ય હૈ। (35) સત્યયુગ જ સ્થૂલ રૂપ મેં હોતા અધિકાધિક ચૈતન્ય હોતા જાતા। બુદ્ધિ દ્વારા ભી વહ સત્ય સમઝ મેં આને લગેગા। અતિ સૂક્ષ્મ સત્ય જીવન મેં વ્યવહાર મેં લાવેગેં। ગુરૂદેવ ને વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર એક કર બતાયા ’’। જીકર બતાયા। અનુભવ કરવાયા। ભક્તોં કો આનન્દ દિયા। સ્વરાજ્ય કે સમય સહયોગ હમારા કર્ત્તવ્ય હૈ સત્ય કી મર્યાદા બુદ્ધિ મે પ્રભુ દે। આગે સત ઔર અસત સે પરે હૈ વહ લક્ષ્ય હૈ। મોક્ષ સે ભી આગે પરમ તત્વ લક્ષ્ય હૈ। ઉપાસના સે દયા સે વહ દર્શન દેગા। ગુરૂદેવ કી દયા સે (36) ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ દયા કરેગેં। કલ્યાણ કરેગેં। માર્ગ પ્રશસ્ત કરેગે। ઉનકા આર્શીવાદ હૈ। તીવ્ર ભાવ કે બલ સે આજ્ઞા અનુરૂપ બનેગે। (36) સતયુગ માંગો જહાઁ ગુરૂ સેવા એક માત્ર હો। અનન્ય શરણાગતિ હો। ’’ધ્યાનમૂલં સદ્ગુરૂમૂર્તિ પૂજામૂલં સદ્ગુરૂપદમ ’’ ’’સાંસે સાંસે રટૂ થારો નામ ’’ ગુરૂદેવ કી આજ્ઞા પાલન મેં સેવા મેં, કાર્યો મેં સતત લગે રહે। સેવા પૂજા બન જાય। તબ બાધાએ નહીં રહતી। પૂર્ણતા આ જાતી હૈ। તન્મય હો જાતા હૈ। ’’આપ સ્વરૂપ ઓડખામી તાપ ત્રિવિધ હર જો ’’ ભેદ નહીં રહતા। દ્વેત નહીં રહતા। માયા સે પરે હો જાતા। ગુરૂ અપના સ્વરૂપ દે દેતે હૈ। સેવા ગુરૂદેવ કી યહી મુક્તિ હૈ। સબ કર્મ ગુરૂદેવ કે લિયે હી હો જાતે હૈ। ભક્ત તો સેવા કે લિયે બાર-બાર પ્રભુ ગુરૂદેવ કે સાથ આના ચાહતા હૈ।
’’રહે જનમ જનમ થારો સાથ’’ વહ તો માંગતા હૈ ’’જબ જબ તૂ આવે સાથ હમેં લાના ’’ ભગવાન કે સાથ ભક્ત ભી આતે હૈ। લીલા કરતે। જગત કી વ્યવસ્થા કરતે। ભક્તોં કો આનન્દ દેતે। સેવા હી ધર્મ બન જાતા। (37)
ભક્તિ મેં કેવલ ગુરૂદેવ સે પ્રેમ હી રહતા હૈ। હૃદય બાર બાર ભક્ત કા પ્રેમ સે ભર જાતા હૈ। આનન્દ સે ઉચ્છાલે ખાને લગતા હૈ વહી સતયુગ હૈ। પ્રેમ કી પરકાષ્ઠા હૈ। ગુરૂદેવ કે આર્શીવાદ સે આધ્યાત્મિક ઔર સર્વાગીણ સબકી ઉન્નતિ હોતી હૈ। સફલતા, સુખ, નૈતિકતા આદિ પ્રાપ્ત હોતી હૈ। સતયુગ જહાઁ સબ ગુરૂદેવ કો અર્પણ કરતે હૈ। ગુરૂદેવ સદૈવ આગે તૈયારી કરતે હૈ। અનુભવ હોતા રહે। ઉનકે ધ્યાન મેં નિરત રહે। ઉનકી શરણ હો। આશ્રિત હો। મોહ ન હો। મોહ વ લેન દેન સે સમ્બન્ધ સમઝ આવે। સબ પ્રભુ કો માને। અપને કો વ્યવસ્થાપક માને।
સતયુગ મેં મેરા પન ન રહે। તબ આનન્દ આનન્દ રહતા હૈ। સચ્ચા સમર્પણ, પ્રપત્તિ હોને પર હોવે। સમ્પૂર્ણ વ્યવહાર ભી આનન્દ હો જાવે। સબ આનન્દ દેને આને લગતે હૈ। સંયોગ કો સત્સંગ દૃષ્ટિ સે દેખને લગતે હૈ। (39) ક્રિયાએઁ બ્રહ્મકર્મ બના લેતે હૈ। પરમાર્થ હોને લગતા હૈ। જગત હિતાય કર્મ હોને લગતે હૈ।
માયા ભક્ત કો સહાયક બન જાવે। ગુરૂ ભક્તિ સે શ્રેષ્ઠ કર્મ હોતે હૈ। ઉચ્ચ કર્મ ફલ ભાગ્ય બનકર આને લગતા। સુખ હી સુખ રહતા હૈ। વહીં પરમાત્મા હૈ। નિશંક શરણાગતિ રહતી હૈ। (40)
ગુરૂદેવ ને ઇસ માર્ગ મેં નિશ્ચિત વ નિર્ભય રહને કા પ્રભુ ને આશ્વાસન દિયા હૈ। સબ પ્ર્રભુ કા હૈ। દૃ માન્યતા હોને પર પ્રભુ સર્વત્ર વિજય દેતે હૈ। ’’મૈં પ્રભુ ગુરૂદેવ કા હઁૂ ગુરૂદેવે મેરે હૈ ’’ વિશ્વાસ દૃ હોતા હૈ વહાઁ ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હી સર્વ સાધના કે ફલ રૂપ હૈ। ’’મહિમા’’ જાસૂ જાની ગણરાઊ ઉને ઉસે પ્રભુ સ્વસ્થ કરતે। ઉત્સાહી બનાતે। ઔર એકત્વ અનુભવ હોતા। ’’એકો બ્રહ્મો દ્વિતીયો નાસ્તિ ’’કા અનુભવ હોતી હૈ। (40-41) વહાઁ ઉબતે નહી। વ્યવહાર કો ગુરૂ સેવા માનતે હૈ। પ્રાર્થના કરતે રહને સે ગુરૂદેવ દયા કરતે હૈ। સુખ દુઃખ સમે કૃત્વા ઉસે ભી પ્રસાદ માનતે હૈ। (42)
ગુરૂદેવ અચ્છે હી કરતે હૈ એક આત્મા સર્વત્ર દેખતે હૈ। સાકાર વહી હૈ। નિરાકાર વહી। દ્વેત ભી અદ્વેત ભી વહી હૈ। દોનો એક દૂસરે મેં હૈ। વહાઁ ભક્ત કર્મ ભોગ મેં ભી ગુરૂદેવ પ્રભુતા દેખતા હૈ। વહાઁ જ્ઞાની એક હી ગુરૂતત્વ સબ મેં દેખે વહ જ્ઞાની। વિજ્ઞાની દયા સે હોતા હૈ। ’’હોઈ હી વહી જો રામ રચિ રાખા’’ વે કરતે વહી હોતા હૈ। (43)
ઉથલ પુથલ શુભ હૈ। ભલે કે લિયે હૈ। ’’સર્વ રૂપ ગુરૂ સર્વદેવ, સદ્ગુરૂ સર્વમ ગુરૂમયં જગત’’ સર્વવ્યાપકતા, ’’વ્યાપક છો સ્વામી।’’ સર્વાત્મ ભાવ બ્રહ્મ હોતા હૈ। મુક્તિ આસક્તિ ન હોના હી હૈ। યહાઁ ગુરૂદેવ કે વચન પૂર્ણ સત્ય હૈ। પૂરે હોતે હૈ। નિશ્ચિત હૈ। ફર્જ કર્ત્તવ્ય કર્મ કો માનતે । ગુરૂદેવ કી કૃપા સે નિષ્કામ કર્મ પ્રાપ્ત હોતા હૈ। વહી સચ્ચી સેવા હૈ। (43-44) ગુરૂદેવ દયા નીધિ હૈ, ઉદાર હૈ, અનુભવે। કાર્યરૂપ વહી હૈ। પ્રભુ અર્પણ કર્મ કર દો। વહી સેવા હૈ।
પ્રભુ પ્રેમ રૂપ હૈ। સ્વયં હૈ। ’’છિદન્તિ હૃદય ગ્રન્થાની’’ નિષ્કામ ભક્તિ સે પ્રભુ ગુરૂદેવ પ્રાપ્ત હોતે હૈ। જ્ઞાન હોતા હૈ। પ્રેમ, અનુરાગ ઉદય હો સચ્ચી ભક્તિ હોતી હૈ।
વહાઁ હૃદય મેં ગુરૂ કા ધ્યાન કરતે હૈ। સાથ સાથ જપ હોતા હૈ। બ્રહ્મ મૂર્હત મેં વહાઁ 3 ઘંટે કા પરિપક્વ સમાધિ હોતી હૈ। સિદ્ધાન્ત સમઝના ગીતા હૈ। (44-46)
એકત્વ ગુરૂ સે અનુભવ કરતે હૈ। તન્મય હોતે। જપ, સત્સંગ, લીલા ચર્ચા, મહિમા કથન, આદિ આદિ હોતે હૈ। સેવા ભક્તિ દેતે હૈ। અદ્વેત મે લે જાતે હૈ। ગુરૂ કે ધ્યાન સે સબ કામ હોતે હૈ। ગુરૂદેવ કે પાસ જાને કે સંકલ્પ માત્ર સે સર્વત્ર શુભ હોને લગતા હૈ।
’’બ્રહ્મનિષ્ઠ ગુરૂ શરણે જાતા, અઘઢગ નાખે નિવારી ’’
’’ન શોક ભય ચિન્તા ન ક્લેશ કદી રોતો’’ ’’વિશ્વ માહી દીઠા’’ ’’સર્વત્રં રલિયાવણો’’ લગને લગતા હૈ। ’’જીવમટી શિવથઈ ગયો ’’ યે તો બહુત ’’ રૂપારા હૈ ’’ આગે વિશ્વનાથ ભઈ કહતે હૈ ’’ભક્ત કે દ્વારા ભગવાન સંસાર કા કામ કરતે હૈ।
ગોપાલ ને ગોસ્વામી દિલ્લી કો, આને પર વેતન કા પૂછા બોલે પૂરા નહીં હોતા હોગા। દિલ્લી જાને પર દોનોં બાર સબ કા વેતન વૃદ્ધિ હો ગઈ। ઇસ પ્રકાર ભક્ત કે દ્વારા સંસાર કી વ્યવસ્થા કરતે હૈ। ગોસ્વામી સે ભરૂચ મેં ગોપાલ ને મકાન કા પૂછા। દિલ્લી જાને પર સસ્તે મકાન કી સ્કીમ આઈ ઔર કિશ્તો મેં। વહ ભી બહુત કમ। ઇસ પ્રકાર સબકી વ્યવસ્થા કરી। ઉનકે આદેશ સમ્પૂર્ણ સૃષ્ટિ માનતી। ઉનકે ભય સે સબ ચલ રહે હૈ। સૂર્ય ચન્દ્ર યમ આદિ। વેદ વ ઉપનિષદ ઘોષ કરતે હૈ।
ભક્તોં કે લિયે ગુરૂદેવ લિખતે હૈ ’’ પ્રભુ સેવા ઉઠાતે હો -- ઇસ પ્રકાર કી ભેંટ પ્રભુ કે ચરણોં મેં બહુત ઊઁચી પ્રકાર કી ગિની જાતી હૈ।’’ ઊઁચે પાત્ર ભક્ત કે લિયે કહતે ’’ તુમ્હારે હૃદય મેં અન્તર મેં ઇતની શ્રદ્ધા ઔર પ્રેમ કૈસે ઉદ્ભવ હુઆ યહ ભી એક ઊઁચી પાત્રતા કા પ્રમાણ હૈ। પાત્ર કબ ખિલ ઉઠતે લિખતે હૈ - ’’ઊઁચે પાત્ર કોઈ એક વિક્ષેપો કે કારણ અમુક સમય અજ્ઞાન દશા મેં રહકર સહજ ઇશારે સે અદ્ભુત ખિલ ઉઠતે હૈ। ’’ ગુરૂદેવ ઊઁચે પાત્રો કે પ્રેમ કો દેખકર આનન્દ વિભોર હો જાતે। વે સ્વયં લિખતે હૈ ’’પ્રેમી - શુદ્ધ પ્રેમી - ભક્તો કો દેખતા હઁૂ । ઉન્હેં યાદ કરતા હઁૂ ઉનકે પત્ર પતા હઁૂ। તબ મેરે દેહ કી સ્થિતિ યોગેશ્વર કી સ્થિતિ કે સમાન હો જાતી હૈ। ઇસકા વર્ણન અશક્ય હૈ ’’ પાત્ર કો વે ગુરૂદેવ સ્વયં તૈયાર કરતે હૈ। ’’ તૈયારી તો અન્તર પ્રદેશ મેં ઇતની હોતી રહતી પ્રસંગ મિલતે હી થોે હી સમય મેં આધ્યાત્મિક જીવન બતા સકોગેં। આગે ગુરૂદેવ લિખતે હૈ ’’ માંસિક બંધન કો ઘારોેં સબ ભૂલ સકતે હૈૈ।’’ આગે નિશ્ચય કી દૃતા બતાતે’’ અન્તિમ લક્ષ્ય કો કભી ભૂલતે નહીં હો।’’ અપને ભક્તોં ઊઁચે પાત્ર સે પ્રેમ મેં આકર બાતે કરતે હૈ। ભેદ નહીં રખતે। મિત્રવત રહતે। ઉન્નતિ કરતે હૈ। પ્રશંસા કરતે। દે દેતે હૈ। ભક્ત વૈસે હી બનને લગતે હૈ। બનતે હૈ। સબ કર્મ પ્રભુ કે લિયે કરતે હૈ। । 25।
અવતાર ભક્તોં પર દયા કરકે હોતે હૈ। ભક્તોં કે પ્રેમ કે અધીન હોકર ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ ભી સાકાર રૂપ મંે આરૂ હુએ। ગીતા મેં સ્પષ્ટ લિખા હૈ। ’’પરિત્રાણાય સાધૂ નામ’’ ભક્ત કે લિયે આતે હૈ। ભક્ત કો સતાને વાલોં દુષ્ટો કો દણ્ડ દેતે હૈ। ’’ વિનાશાય દુષ્કૃતામ’’
ભક્તોં કે માધ્યમ સે સંસાર કા કામ કરતે। અત્યાચાર મિટાતે હૈ ઔર ’’ધર્મ કી સ્થાપના કરતે। નિયમ લાગૂ કરતે। રામકૃષ્ણ ને પુરાની જ વ્યવસ્થા કો ધ્વસ્ત કિયા। પુરાતન વ્યવસ્થા મેં દોષ આયા ઉસે સમાપ્ત કિયા। છૂઆછૂત જાતી વાદ, આદિ આદિ અનેંકોં દુષિત વ્યવસ્થા વિચાર રહન-સહન, ખાન-પાન બોલ-ચાલ, આચાર-વિચાર, જ્ઞાન-વિજ્ઞાન, ધર્મ-કર્મ સબ મેેં સુધાર કિયા। ઔર ભારત કી કુણ્ડલી જગાઈ। ઔર અદ્ભૂત પરિવર્તન દુ્રતગતિ સે હુએ। અપને ભક્તોં કે માધ્યમ સે સમાજ કા કામ કિયા। જો માન્યતા એવં જીવન હજારોં સાલોં સે ચલે આ રહે નયે વે બદલને લગે। આજ હમ બૈઠકર વિચારોં કિ ઉસ સૌ પચાસ સાલ કે સમાજ કી ઔર આજ કે સમાજ કી તુલના કરે તો હમેં જ્ઞાન હોગા। યહ સબ પરિવર્તન ઇનતી દુ્રતગતિ સે કૈસે હુઆ ?હમારે એક હી જીવનકાલ મેં યહ સબ દેખા હૈ। ઇસ પ્રકાર રામ શ્યામ ગોપાલ ને ભી ભક્તોેં કે માધ્યમ સે સંસાર કી વ્યવસ્થા કી। પુરાની માન્યતા વિચાર જીવન રહન-સહન ખાન-પિન બોલ-ચાલ ઉઠક બૈઠક, આચાર વિચાર, ધર્મ-અધ્યાત્મ, જ્ઞાન-વિજ્ઞાન અદિ આદિ મેં પરિવર્તન લાકર સંસાર કા કામ કિયા। લીલા લીલા મેં ભક્તોં કો આનન્દ દિયા। ભક્ત કે દુઃખ દૂર હુએ। વે તો ’’વ્યાપક છો સ્વામી હૈ।’’ ગુરૂદેવ તો સાક્ષાત બ્રહા હૈ। વિભૂ વ્યાપક હૈ ’’ વે જો કામ કરતે હૈ વે સારે બ્રહ્માણ્ડ મેં લાગૂ હોતે ઉન્હેં આદેશ સારી પ્રકૃતિ પાલતી હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કી પ્રાર્થના સે દ્રવિત હોકર ભક્તોં કે લિયે વે કામ કરતે હૈ જો સારી દુનિયા કે કામ હો જાતે હૈ। ઇસીલિયે ’’સમ્ભવામિ યુગે યુગે।’’ બાર-બાર સંસાર કી વ્યવસ્થા કરન આતે હૈ। ભક્ત ભી સબ પ્રભુ કો સોપ દેતે। ગુરૂ મય હો જાતે ।
નિડર હોતે। આશ્રિત હોતે। ઉન્હેં જો મિલા હોતા સબ પ્રભુ સેવા લગતા હૈ। ગુરૂદેવ કહતે ઐસા ભક્ત મેરા હૃદય હૈ। (બોધ. 25)
વે ’’ ઉન્હેં પ્રાણોં સે ભી પ્યારે હૈ ।’’ ભક્ત ઔર ભગવાન એક દૂસરે કે લિયે હોતે હૈ। રામકૃષ્ણ આયે તો વિવેકાનન્દ કે લેકર આયે। અવતાર જબ હોતા હૈ તો લીલા સહયોગી સાથ આતે હૈ। ભક્ત સાથ આતે હૈ। રામાવતાર મેં સબ દેવતાઓં ને ભી પહલે આકર લીલા મેં સહયોગ દિયા। ઉન ભક્તોં કો આનન્દ દિયા રાવણ આદિ કે અત્યાચાર વ દુરાચાર કો સમાપ્ત કિયા। વૈદિક વ વેદાન્ત કો લાગૂ કિયા। ધર્મ કી સ્થાપના કી। અપને ભક્તોેં કે માધ્યમ સે જગત કી વ્યવસ્થા કી। ઇસી પ્રકાર કૃષ્ણાવતાર મેં પ્રભુ ને ભક્તોં કો સુખ વ આનન્દ દિયા ભક્તોં દ્વારા સંસાર કા કામ કિયા। ધર્મ, કર્ત્તવ્ય, સિદ્ધાન્ત લાગૂ કિયે। અધ્યાત્મ જીવન દિયા। રામ શ્યામ ગોપાલ ભી ભક્તોં કો સાથ લાયે કુલાબેન કો બાબજી ને કહા થા અપને પિછલે જન્મ મેં સાથ થે। અનેક ભક્તોં કો પિછલે જન્મોં કે નામ દિયા। જૈસે દત્ત આદિ। અનેક ભક્ત જો પ્રભુ કે સાથ મેં લીલા સહયોગી થે ઉનકે ગુરૂદેવ ને નામ બતાયે। ઘાસીભઈ કે લાદૂ મહારાજ રામકૃષ્ણ કે સમય કે બતાયે। મોટા કો નરેન્દ્ર થાન્દલા મેં બતાયા। ગોપાલ કો સ્વયં કો મીરા ઘનશ્યામ પ્રભુ ને બતાયા ઔર બાંસુરી સે ઉનકા આર્કષણ પ્રમાણ દિયા। ઉન્હેં કૃષ્ણ સ્વરૂપ કા આનન્દ દિયા। પ્રમાણ દિયા। ઇસ પ્રકાર અનેક પ્રમાણોં સે ભક્તોં કો સાથ લેકર આયે। પ્રમાણ દિયે। ઇસ જીવન મંે જીને મેં ધર્મ ઔર અધ્યાત્મ મેં જો કઠિનાઈ આયી ઉન્હેં દૂર કિયા। ઔર જીવન મેં સુધાર કિયે। નવીન જીવન પદ્ધતિ લાગૂ કી। પુરાની વ્યવસ્થા ધ્વસ્ત કી । નયી વ્યવસ્થા લાગૂ કી । વિવેકાનન્દ કહતે કિ દૂસરા વિવેકાનન્દ હી વિવેકાનન્દ કે કાર્મો કો સમઝ સકતે। ઇસ પ્રકાર ઘનશ્યામ પ્રભુ ભી યહી બાત કહતે। ઉનકો કૌન જાન સકતા। ’’જાનત તુમ્હી તુમ્હી હોઈ જાઈ ’’ ’’બ્રહ્મવિદ બ્રહ્મૈવ ભવતિ’’ ’’તુમ્હે વ વિદિત્વાતિ મૃત્યુ મેતિ’’ ઉનકી મહિમા અનન્ત હૈ। લિખતિ યદિ શારદા સર્વકાલં પારનયાતિ।’’ ઇસીલિયે ’’સમ્ભવામી યુગે યુગે’’ બાર બાર અવતાર લેતે હૈ ભક્તિ સે દ્રવિત હોકર। ’’તદાત્માનામ સૃજામ્યહમં ’’ ધર્મસ્થાનાય આતે। જગત વ્યવસ્થા કે લિયે અવતરિત હોતે। ભક્તોં કો આનન્દ દેનેે આતે। દુઃખ દૂર કરતે। લીલા ગુરૂદેવ ને ભક્તોં કે સાથ કી આનન્દ દિયા। ભક્તોં કે કામ કિયે। ભક્તોં કે માધ્યમ સે સંસાર કા કામ કિયા। જો સમય કે સાથ અનુભવ મેં આવેગા। સતયુગ કે આને કા વચન દિયા। સત્યબુદ્ધિ મેં આવેગા પર અપને સમય પર આગે આને વાલે પરિવર્તન વ સમય કા ભી પ્રભુ ને સ્પષ્ટ કિયા હૈ। ઉન્હોનેં જો જો વચન દિયે। ભક્તોં કો વે સબ પૂરે હોગે। ઔર ઉન ઉન વચનોં વ સંકલ્પોં કે દ્વારા સંસાર કે શુભ કાર્ય હોગે। નઈ વ્યવસ્થા લાગૂ હોગી। ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ ને વિશ્વ બ્રહ્માણ્ડ વ સંસાર કી જગત કી સબ વ્યવસ્થા લાગૂ કર દી। સબ કામ પૂરે કરકે શરીર છોા હૈ। બોલા કી અબ સબ કામ હો ગયે। પૂછા થા અબ કામ તો નહીં। અબ કોઈ પ્રશ્ન તો નહીં। જિન-જિન કામોં કે લિયે આયે વે સબ કામ પૂરે કિયે। વે સબ સંકલ્પ પૂરે કિયે। વે સબ વચન દિયે। ઉનકે વચન ઝૂઠક હોય નહીં। વે સબ પૂરે હો રહે હૈ। પૂરે હોગેે। પ્રકૃતિ કો ઉન્હેં પૂરા કરના હોગા। ઉનકે આદેશ સે, ભય સે સબ ચલતા હૈ। ચલ રહા હૈ। ચલતા રહેગા। અધ્યાત્મ વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર એક હોતા જાવેગા। સિદ્ધાન્ત જીવન મેં ઉતરતે જાવેગે। ઔર સત્ય જીવન મેં આતા જાવેગા। સત્ય બુદ્ધિ મેં આને લગેગા। આવેગા। સત્યયુગ કા ગર્ભ બંન્ધેગા। સત્ય યુગ આવેગા। પર ગુરૂદેવ કી ઇચ્છાનુસાર સંકલ્પાનુસાર દયા કરેગેં। ભક્ત કે ભાવાનુસાર । ગુરૂદેવ લિખતે ’’ભક્તોં સે મેરી તાદાત્મય દ્વારા હી મૈ પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરતા હઁૂ ’’ (25) કૈસી ભક્તોં પર દયા । વે તો સ્વયં પૂર્ણ હૈ। ભક્તોં પર ઉનકી દયા। ઉન્હેં આગે કરતે હૈ। ’’વે મુઝે સ્મરણ રખે યહી મૈં ચાહતા હઁૂ। ’’(25) ’’સબ કર્મો કો નિશેષકર ઇતિ કર્તવ્યતા પ્રાપ્ત કરને પર ઉન્હેં અપને લિયે કુછ કરના હોતા હી નહીં ’’ (25) સબ ગુરૂદેવ સ્વયં ભક્તોં કે લિયે કરતે। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તમે તો આનન્દ કરો’’ હઁૂ તો સોયાલા ને જગા લૂઁગા સમય પર ગોપાલ ’’હઁૂ તમારે માટા કરૂ છૂ’’ ભક્ત ભી સબ પ્રભુ કે લિયે કરતે હૈ। ’’પ્રભુ ઉનકે સેવક બને’’ ’’અપની શત્તા દે પ્રભુ’’ ’’ભક્તોં કો સુખ ભોગ કરાતે પ્રભુતા હૈ।’’ ’’વિશ્વ કે મહાન દાત્તા વ ઉદારતા બતાવેગેં।’’ ઇસ વિશ્વાસ સે ભક્ત લોગ ઉનકે પીછે-પીછે દૌતે હૈ। સચમુચ મેં વહ મહાન હૈ। વહ સબ સર્વ કુા, કર્કટ કચરા વ હમારા અપને મેં લે લેતા હૈ। (25) ’’બદલે ઔર અમરત્વ દેતા હૈ।’’
પૂણ્ય લે લેતા હૈ, ઔર અચલ ભક્તિ લે લેતા હૈ ઔર અખણ્ડ આનન્દ કી બકશીસ ઉન્હે દેતા હૈ। ભ્રમણા લે લેતા હૈ ઔર બ્રહ્મત્વ ઉન્હેં પ્રદાન કરતા હૈ।(25) ઐસે વે ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હૈ। સારે વિશ્વ કે જીવ જિસમેં ચિરકાલ શાન્તિ પ્રાપ્ત કરતે હૈ। ફિર ભી ઉસમેં કુછ ભી કમ નહીં હોતા અનેક યુગ બીતને પર ભી જિસમેં કુછ ભી ન્યૂનાધિકતા હોતી હી નહીં ઐસા પ્રભુ ગુરૂદેવ રામ શ્યામ ગોપાલ હૈ। ઉસકી પ્રભુતા હૈ। મહાનતા હૈ। અપાર મહિમા હૈ। ’’સભી ઉસ પર વિશ્વાસ કરતે હૈ। જો ચાહિયે ઉસી સે પ્રાપ્ત કરતે હૈ। વહ તો વાસ્તવ મેં મૂર્તિમન્ત ઈશ્વર હૈ। વે રામ શ્યામ ગાપેાલ હૈ। જબ વે સાકાર સ્વરૂપ મેં આરૂ હોને કી રીતિ જાને તથા ભક્તોં કે પ્રભુ કી મુગ્ધ સ્થિતિ કા પરિચય હોતી હૈ। અનુભવ હો સકતા હૈ। તભી વે અપને જીવન કો ધન્ય કૃતાર્થ હુઆ સમઝતે હૈ। ઇસ પ્રકાર પ્રભુ ભક્તોં પર દયા કર ઉનકે માધ્યમ સે જગત કા કામ કરતે હૈ। લીલામય હૈ। ભક્ત ગુરૂદેવ કી શક્તિ સે વિશ્વ કલ્યાણ કે લિયે પાત્ર બનકર દૌ પતે હૈ। ’’અગ્રસર થઈ સહુનેદોરી જાતા, સહુના હિત મા તત્પર રહતા। સહુ ને પોતા જેવા ગણતા, શુભ લક્ષણ શાં શાં દેખાતા।’’ ’’વિશ્વ જ્યોતિ અખણ્ડ દેખાય-દીવો દુનિયાનો’’ શિષ્ય કો સારા વિશ્વ એક અખણ્ડ પ્રકાશમય દિખતા હૈ। સારે વિશ્વ કા વહ ગુરૂદેવ કી દયા સે ગુરૂદેવ કા કામ કરતા હૈ। વિવેકાનન્દ ને રામકૃષ્ણ કે જગત હિતાય કામ કિયે। વેદાન્ત કા પ્રચાર કિયા। મેં શિષ્ય ગુરૂ કી શક્તિ કે માધ્યમ સે જગત કા કામ કરતે હૈ। શિષ્ય મેં ગુરૂ સ્વયં રહતે હૈ। ’’ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે હૈ મૈં તો હૂઁ તો એનામા રહિને ને તૈયારી કરૂ છૂ અન્તમા એને ચાબી આપી દૂ છૂ’’ શિષ્ય હી ગુરૂ કી પહચાન હૈ।
યહાઁ ’’નિત્ય શુદ્ધં ચેતન સ્વરૂપ હૈ।’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ ને ભજન ’’ઊઁ નિત્ય શુદ્ધ ઊઁ કાર હો તુમ ગુરૂદેવ કો ઉનકી જગહ ચેતનય હો તુમ ગુરૂદેવ ’’ ચેતન હૈ। ઉનકી ચેતનતા હી સારી સૃષ્ટિ મેં વ્યાપ્ત હૈ। ’’આ વિશ્વના અણુ અણુ મેં આપ પોતે ’’ ને આપ એક અખિલેશ મહદ સ્વરૂપે।’’
ઇસ માર્ગ મેં જ્ઞાન કો વ્યવહાર મેં લાયા હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’ હઁૂ તો શક્કર નો હલ્વો વણાવુને ખાઊઁ છઁૂ।’’ વેદાન્ત કો વ્યવહાર મેં લાયા હૈ। વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર ગુરૂદેવ ને એક કિયા। જ્ઞાની તા હૈ હી વિજ્ઞાની ભી હૈ। જીવન મેં ઉતરા હૈ। ઉનકા પૂરા જીવન વેદાન્ત ઔર વ્યવહાર એક કર દિયા। કેવલ બ્રહ્મનિષ્ઠ હૈ। મંત્ર દૃષ્ટા હી નહીં।
સ્વયં મંત્ર સૃષ્ટા હૈ। પૂરા જીવન સત્ય સ્વરૂપ હૈ। બ્રહ્મ સ્વરૂપ હૈ।એક ક્ષણ મેં લીન હો જાતે ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તમે પલક મારો એના પહલા તો હઁૂ લીન (બ્રહ્મમા) થાઈ જાઊઁ ।’’ જગત કા વ્યવહાર કરને નીચે આતે। વ્યવહાર કરને કે બાદ તુરન્ત સબ સંસ્કારો કો લીન કર દેતે। સમાપ્ત કર દેતે। ઔર બ્રહ્મ મેં લીન હો જાતે। ’’પાની પર કી લકીર જેમ।’’ ઉનકા પન્દ્રહ આની મન બ્રહ્મ મેં રહતા। ઇસીલિયે ઉનકા વ્યવહાર ભી બ્રહ્મ સ્વરૂપ હોતા હૈ। બ્રહ્મકર્મ હોતા હૈ। ’’મ્હારા રામ ના વચનોં મંે ઝૂઠક હોય નહીં।’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’હૂઁ તો મજાક મા ભી ઝૂઠ નથી બોલૂઁ’’ ઉનકે વચન હૈ ’’બન્દૂક ની ગોલી ખાલી જાય પર મ્હારા વચન ખાલી નથી જાય।’’ ઉન્હોનેં જો કહા વહી હોતા હૈ। હો રહા હૈ। હોતા રહેગા। ઉનકે સંકલ્પાનુસાર સાર સૃષ્ટિ કો ચલતે રહના પેગા। ઉનકા આદેશ અનુસાર પ્રકૃતિ કો ચલના પેગા। પાલન કરના પેગા। ઉનકે ભય સે સૂર્યચન્દ્ર યમ આદિ સબ ગૃહ ક્ષત્ર આદિ સબ ચલ રહે હૈ। અપના અપના કામ કર રહે હૈ। જો-જો વચન દિયે ભક્તોં કો વે પૂરે નિશ્ચિત સમય પર હોગે। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કે માધ્યમ સે ભક્તોં કે દ્વારા ગુરૂદેવ જગત કા કામ કરતે। વ્યવસ્થા જગત કી કરતે। પરિવર્તન જગત મેં કરતે। પુરાની જ અવ્યવહારિક વ્યવસ્થા કો ધ્વસ્ત કરતે। નયી વ્યવસ્થા લાગૂ કી। જગત કા હિત ભક્તોં કે માધ્યમ સે ભક્તોં કે દ્વારા કી। ભક્તોં દુઃખ દૂર કિયે। ’’વિનાશય દુષ કૃતામ’’ દુષ્ટોં કા દબન કિયા। સતયુગ લાને કા મર્ગા પ્રશસ્ત કિયા।
ઇસ પ્રકાર ભક્ત કે માધ્યમ સે જગત કે હિતાર્થ લોકલ્યાર્થ, પરમાર્થિક કર્મ ભક્તોં સે પ્રભુ કરવાતે હૈ। ’’જીવમટી શિવ થાઈ ગયો’’ ’’એ ગુણ કેમ વિસારે’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતા ’’પારસ ને પારસ બણાવૂ છઁૂ।’’ ભક્ત કો અપના સ્વરૂપ દે દેતે। અપની સામર્થ્ય દે દેતે। પાત્ર બનાતે। જગત હિતાર્થ ઉનકે આદેશ સે વહ કરતે હૈ। સબ ભક્ત ઉનકા ગુરૂદેવ કા સ્વરૂપ હૈ। ઉનકી ભક્તિ વ શક્તિ ઔર સામર્થ્ય ઉનમેં હૈ। ઉન્હેં આદેશ જગત કે કામ કા હૈ વે કરના હૈ। આગે ભી ભક્તગણ ગુરૂદેવ કે આદેશ અનુસાર ગુરૂદેવ કી મહિમા વ્યાપક કરતે રહેગે। દીપાવેગેં
અપને ગુરૂદેવ કો। રામ શ્યામ ગોપાલ કો મહિમા સારે વિશ્વ મેં વ્યાપ્ત કરેગે। ઉનકે સિદ્ધાન્તોં કો ગુરૂદેવ કે જીન કો। ગુરૂ કે ઇસ કર્મ સન્યાસ માર્ગ કો પ્રસાર કરેગે। જ્ઞાન નિષ્કામ કર્મ ઔર ભક્તિ કે ઇસ માર્ગ કો દુનિયા મેં ફૈલાવેગે। પ્રવૃત્તિ માર્ગ કા ગૃહસ્થ મેં રહકર ભી પ્રાપ્ત કિયા જા સકતા હૈ। બતાવેગે। સતયુગ લાનેે મેં ’’ તુમ ઔર હમ ’’ ઉનકા આદેશ હૈ। સતયુગ આયેગા રામ શ્યામ ગોપાલ કા વચન હૈ। આદેશ હૈ। આર્શીવાદ હૈ। સંકલ્પ હૈ। ભક્તોં કે માધ્યમ સે। શિષ્યોં કે દ્વારા। ઉનકા આદેશ અવતરિત હોગા। વ્યાપ્ત હોગા। મહિમા ઉનકી સર્વત્ર દિગ દિગ્ન્ત વ્યાપ્ત હોને સે કૌન રોક સકતા હૈ। ગુરૂદેવ કા અવતરણ કે કઈ કારણ હૈ। ઉદ્દેશ્ય હૈ। ભક્તોં કી ભક્તિ સેવિગલિત હોકર સાકાર રૂપ લિયા। ભક્તોં કે દુઃખ દૂર કિયે ભક્તોં કો આનન્દ દિયા। લીલા કી। લીલા લીલા મેં જગત કી વ્યવસ્થા કી। નયી વ્યવસ્થા કા માર્ગ પ્રશસ્ત કિયા। સંકલ્પ કિયે। આદેશ દિયે। સતયુગ લાને કે લિયે તૈયારી કી। પાત્રોં કો તૈયાર કિયે। આગે ગોપાલ કહતે ’’બાલકો માઁ સંસ્કાર પડે છે।’’ મન્દિર, ભક્ત શિષ્ય આદિ કે દ્વારા નયી પીી તૈયાર હોતી જાયેગી। સંસ્કાર અધિકાધિક સંસ્કાર મેં પઢેગે। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ષ્ડલ ૈમ્સ્થ પ્ૈ ન્છપ્ન્મ્ત્બ્પ્જ્લ્ષ સચ મેં વે જગત મેં લાને વાલે સાક્ષાત બ્રહ્મ હી હૈ। અધ્યાત્મ વ ધર્મ ઇસ માર્ગ સે ઉનકી પૂજા સે આવેગા। ચેતના આવેગી। ક્રમશઃ અધિક ચેતનતા આવેગી। ’’વિચાર સ્ફૂરેગે વે સ્વાભાવિક હોગે।’’ ’’સ્ફૂરણાએ સ્વાભાવિક હોગી।’’ સ્ફૂરણાઓં કા પ્રવાહ બહતા રહે। ’’સામ્યબુદ્ધિ ગિને જાતે।’’ ’’વે પ્રજ્ઞા હૈ।’’ સમૃદ્ધ દેશ મેં ધર્મગ્રન્થી, ન્યાયશાસ્ત્રી, વિચાર અનુરૂપ શાસ્ત્ર વિધિ પ્રમાણ સે કાર્ય કરને વાલે જન્મ લેતા હૈ। ’’વૈદિક શિક્ષણ કા પ્રચાર હોગા’’ ગુરૂદેવ કા આદેશ હૈ ’’આત્મજ્ઞાન હોગા।’’’’સમ્પૂર્ણ સ્વતન્ત્ર ઋષિમુનિ જન્મેગે’’ સ્વતન્ત્રતા સે ભી અતિ ઉચ્ચપદ મોક્ષ જરૂર પ્રાપ્ત કરેગે। ’’કર્મ યોગ કર બતાને વાલે ગુરૂદેવ કે આદેશ સે જન્મ લેગેં।’’ કલયુગ મેં ભી સતયુગ કા બીજારોર્પણ હોગા। ઉત્તમ શાન્તિ કા સમય લાને મેં ગુરૂદેવ કે આદેશ શિષ્ય ભક્ત સહાયક હોગે। સ્વરાજ્યવાદી માન્ય ક્રાન્તિયોં હો ’’સતયુગ કા ગર્ભ બન્ધેગા।’’ ગુરૂદેવ કે આદેશ સે ભક્ત મૂલ સ્વરૂપ કી ઓર દૃષ્ટિ ફેકેગે। દસમેં અવતાર હૈ પ્રભુ। સતયુગ કી ઉપાસના કરેગે। નિમન્ત્રેગે। મોક્ષ પદ પર લક્ષ્ય રખેગે। ’’કલયુગ મેં ભી જમાના પહલે જરૂપ સે આવેગા। સ્થૂલ રૂપ મેં હોગા। ફિર કુછ ચેતન જુેગા। ફિર ઉસમેં ભી અધિક ચેતન્ય વાલા પ્રદેશ હોગા। અન્ત મેં સત્ય કી સીમા બુદ્ધિ દ્વારા ભી સમઝ મેં આવે ઐસા જમાના આવેગા। ઉસે લાને વાલે તુમ, ઔર સભી મહાકારણ રૂપ (કારણ કે ભી અતિ સૂક્ષ્મ રૂપ ) બન સકે યા અપની સન્તાને બન સકે। યહ તો નિશ્ચિત હૈ। ગુરૂદેવ કા સંકલ્પ હૈ। આદેશ પ્રકૃતિ કો પાલના હોગા। હમેં ભક્તોં કો, શિષ્યોં કો કરના હોગા। પૂર્ણ હી હોગા। નિશ્ચિત હોગા।
સત્ય કી મર્યાદા બુદ્ધિ મેં આવેગી। આદેશ હૈ। ઉસસે પરે ’’ સત અથવા અસત જો મોક્ષ સે ભી અધિક હૈ। સત્પદ ધારણ કિયા હુઆ હૈ। શિષ્ય ઔર ભક્ત સંત ઉસે લક્ષ્ય મેં રખેગે। ઉપાસના કરેગે। સૂક્ષ્મ સ્વરૂપ દિખેગા। ગુ અવસ્થા હોગી। તદ્રૂપ હોગે। દીખેગે।
સંતો કા સ્વભાવ હી ઐસા હો જાતા હૈ। જિસે સ્પર્શ કરતે ઉસે અપના જૈસા બના લેતે હૈ। ભગવત ચિન્તન ઔર ભગવત સેવા કરતે કરતે અન્ત મેં ભગવાન કે અનન્ય શરણ હો જાતા હૈ। ’’મુક્તિ ભી સેવા કો હી માનતે હૈ।’’ સબ કર્મ ગુરૂદેવ પરમાત્મા નામ હોતે હૈ। ઉનકે કર્મ સંચિત હોવે। પ્રારબ્ધ બને। વહ ભગવાન જૈસા ભાગ્યશાલી પુરૂષોં કે હી હોતે હૈ। ’’સમ્ભવામી યુગે યુગે ’’ ભગવત સેવાર્થ પ્રારબ્ધ લેકર અવતરિત હોતે રહતે હૈ। ભગવાન કા અવરણ મેં ભક્ત લોગ સાથ હી હોતે હૈ। વે અપને ભક્તોં કે સાથ અનેક લીલાએં કરતે હૈ। જિસસે વિશ્વવસ્થા કરતે હૈ। વે પ્રભુ કે સામર્થ કા પ્રાપ્ત કરતે। ગુરૂદેવ પ્રભુ કી મહિમા બાતે હૈ। પ્રત્યેક જીવ કે કલ્યાણ કા માર્ગ પ્રશસ્ત કરતે હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કો માધ્યમ સે પ્રભુ ગુરૂદેવ કી મહિમા બાતે હૈ। પ્રત્યેક જીવ કે કલ્યાણ કા માર્ગ પ્રશસ્ત કરતે હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્તોં કો માધ્યમ સે પ્રભુ ગુરૂદેવ જગત કી વ્યવસ્થા કરતે હૈ। આદિ આદિ।
’’આગે પૂજ્ય વિશ્વનાથ ભઈ કહતે હૈ। ’’ભક્ત દ્વારા ભગવાન સંસાર કા કામ કરતે હૈ। વહ સબ કા પુણ્ય ભક્ત કે ખાતે મેં જાતા હૈ।’’ ભક્ત કે પ્રભુ ગુરૂદેવ અધીન હો જાવે।’’ બન્ધઈ જાયે જગત કો નાથ કાચા સૂતર કેરા સાથણે। ભક્ત કે પ્રેમ મેં ગુરૂદેવ સ્વયં ભગવાન બંધ જાતે હૈ। ’’છછિયા ભરી છાછ પર નચાવે।’’ ગોપિયાઁ ઉન્હેં નચાતી હૈ ઉનકે લીલા સહયોગી બનતી। રામાવતાર મેં દશરથ કો શલ્યા આદિ આદિ ભક્તોં ને અધીન અવતાર લિયા। સુખ દિયા। સબ કામ ભક્તોેં કે કિયે। સબ ઇચ્છાએઁ પૂર્ણ કી। સબ ઇચ્છાઓં કે પૂર્ણ કરને વાલે ગુરૂદેવ રામ હૈ। બોધવાણી મેં લિખા હૈ। રાવણાદિ દુષ્ટોં કા દલન કિયા ભક્તોં કી રક્ષા કી। જગત સે અન્યાય દૂર કિયા। નિર્મલ સમાજ કી રચના કી। વેદ બ્રાહ્મણ વ સાધૂ સંતો વ સંમ્ય સમાજ કી સ્થાપના કી। રામ રાજ્ય કી સ્થાપના કી ।
પ્રભુ ગુરૂદેવ ભક્તોં કો સાથ લાતે। લીલા સહયોગી બનાતે। ભક્તોં કે સબ કામ કરતે। સબ ઇચ્છાએં પૂરી કરતે। પૂણ્ય મેં યહાઁ તક દે દેતે ’’અપના સ્વરૂપ દે દેતે ’’ (બોધ.) અપની શક્તિ દે દેતે। અપના જૈસા બનાતે । ભક્ત ભી જગત કે કામ કરને લગતા હૈ। ઇસ પ્રકાર ભક્ત કે માધ્યમ સે ભગવાન જગત કા કલ્યાણ કરતે હૈ। વહ પૂણ્ય ભક્ત કે ખાતે મેં જાતા હૈ। વહ ભગવત સ્વરૂપ હો જાતા। ભક્તિ મુક્તિ સબ ઉસે પ્રાપ્ત હોતી હૈ। પર વહ તો ભગવાન કી સેવા કો હી મોક્ષ સે ’’બડકર ’’માનતા હૈ। ’’વહ તો માંગતા હૈ। ’’જબ જબ તૂ આવે સાથ હમેં લાના ’’ આગે વહ ગાતા હૈ। મોક્ષ નહીં ચાહતા ’’રહે જન્મ જન્મ તારો સાથ ’’
કૃષ્ણાવતાર મેં પ્રભુ ને લીલા કી ભક્તોં કો સાથ લાયે ઔર જગત કી વ્યવસ્થા કી। બદલે મેં ગીતા જ્ઞાન દિયા। દિવ્ય દર્શન દિયા। વિરાટ દર્શન દિયે। વિજય દી। સબ ભક્તોં કે કામ કિયે। જન-જન કો શોક સે ભય સે ઉબારા। ક્લેવ્યતા સે ઉભારા। દેહ વ આત્મા કા અન્તર દિખાયા। સત્ય કી પ્રતિષ્ઠા કી। આત્મ જ્ઞાન દિયા। ગુણ બતાયે। ધર્મ કો પ્રભુ ને આલોકિત કિયા। કર્ત્તવ્ય માર્ગ પ્રશસ્ત કિયા। (ગીતા ) નિસ્ત્રેગુણ્યો કા કહા’’ ’’આત્મવાન ભવ’’ કા આર્શીવચન કહે।’’ ’’કર્મણ્યેવાધિકા રસ્તે’’ મા ફલેષુ’’ કદચન સકામ ન કરને કા કહા। ’’સમત્વ બુદ્ધિ’’ સે કર્મ કરને કા ઉપદેશ દિયા। સ્થિર પ્રજ્ઞ હોકર રહને કા કહા। વિગતસ્પૃહ મત્પર, આદિ આદિ શિષ્ય કા દેતે હૈ। ગુરૂદેવ ઉસે દેતે। ’’નિર્ભયઃ નિરંહકાર, શાન્તિ દેતે હૈ। (ગીતા) સહયજ્ઞ કરતા હૈ। પ્રસાદ હી ખાતા હૈ।
’’અનન્યાશ્ચિન્તયન્તો માં યે જનાઃ પર્યપાસતે।
તેષાં નિત્યાભિયુક્તાનાં યોગક્ષેમં વહામ્યહમ ।। ’’
(ગીતા 9/22)
પ્રભુ ગુરૂદેવ ભક્ત કા યોગક્ષંમ સ્વયં વહન કરતે હૈ।
’’પત્રં પુષ્પં ફલં તોયં યો મે ભક્ત્યા પ્રયચ્છતિ ।
તદહં ભક્તત્યુપહૃતમશ્રામિ પ્રયતાત્મનઃ ।। ’’
(ગીતા 9/26)
ભક્ત કા સબ કુછ પ્રભુ ગુરૂદેવ સાકાર રૂપ ધારણ કર પ્રેમ પૂર્વક ગ્રહણ કરતે હૈ।
’’કર્મબન્ધનૈઃ મોક્ષ્ય સે ’’ વ મુક્તિ દેતે હૈ। ઉસે ગુરૂદેવ પ્રભંવતિધર્માત્મા બનાતે હૈ।
ઔર ઉસે ’’શાશ્વચ્છાન્તિં નિગચ્છતિ’’ ગીતા 9/31 શક્તિ દેતે। ઔર ઉસે પાપી કો ભી શરણ દેતે। ઉસે પરમ શાન્તિ દેતે હૈ।
ઉસે ’’મન્મના’’ બનાતે। ’’મદ્ભક્તો’’ ભક્ત બનાતે।
’’યુક્ત્વૈવમાત્માનં’’ અપને મેં મિલાતે ગીતા 9/34
’’મ્હારો ભક્ત બની ને રે તો એને બાથ ભરી લેતો। ’’ અપની મહિમા વ પ્રભાવ ભક્ત કો સમઝાતે। તત્વજ્ઞ બનાતે। સબ ભાવ ઉન્હી સે ઉત્પન્ન બતાતે વે આદિ હૈ સનકાદિ કે ભી। એશ્વર્ય વ વિભૂતિ કે દર્શન દેતેે। વે જગત કે કારણ હૈ। સબ ઉનમેં હી હૈૈ। ઉન્હે ’’ભજન્તે ’’ ભજતે હૈ। ઉનકી ’’મચ્ચિતા ’’મદત પ્રાણા હોતે હૈ। પ્રભુ ગુરૂદેવ ભક્તોં કે હૃદય મેં રહકર ઉનકો આગે બાતે હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’ ભક્ત કે અન્દર અન્દર તૈયારી કરતા હઁૂ ઔર અન્ત મેં ચાબી ઉસે દે દેતા હઁૂ ’’ગીતા મેં પ્રભુ કહતે ’’ ભક્તોં પર અનુગ્રહ કરતે હૈ। ઉનકે અન્તઃ કરણ મેં રહતે।હૈ। અજ્ઞાન અંધકાર દૂર કરતે હૈ। તત્વ જ્ઞાન દેતે હૈ। ગુરૂ પ્રભુ બ્રહ્મ હૈ। ’’આદિ દેવ હૈ।’’ અજન્મા હૈ। વિશુદ્ધ હૈ। ભક્ત કો સ્વયં બતાતે હૈ। ભક્ત કો ’’ભૂતભાવનં’’ ’’ભૂતેશ’’ દેવદેવ જગત્પતે ’’ રૂપ દિખાતે હૈ। પ્રમાણ દેતે હૈ। ’’ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’આંખો કી કિરકિયો ફેરે તેમ જગ ફેરવૂં ’’ ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તમે તો મ્હારા અંશ છો’’ ’’બીજો કૌન છે’’ અપની લીલાઓં સે ભક્ત કો અપના સ્વરૂપ દિખાયા બતાયા। સમઝાયા સ્વયં શ્રી મુખ સે કહા। ભક્તોં કો અનુભવ હૈ।વે તો લીલા સહયોગી હૈ। ઉનકે માધ્યમ સે જગત કી વ્યવસ્થા કી। વહ પૂણ્ય અનેક રૂપ મેં ભક્તોં કો સદૈવ સબ જન્મોં મેં મિલા ઔર મિલતા રહેગા। ઉનકે સ્વયં કે સિવાય કૌન ઉનકો ઔર ઉનકે કામ કો સમઝ સકતા। ભક્તો કો પ્ર્રભુ સમઝાતે હૈ।
’’જાનત સોઈ જેહી દેહી જનાઈ
જાનત તુમ્હી હોઈ જાઈ ’’
’’બ્રહ્મવિદ બ્રહ્મેવભવતિ ’’ (વેદ)
ગીતા મેં પ્રભુ કહતે-
’’વક્તુમર્હસ્યશેષેણ દિવ્યા હ્માત્મવિભૂતયઃ।
યાભિર્વિભૂતિભિર્લોકાનિમાંસ્ત્વં વ્યાપ્ય તિષ્ઠસિ।।’’ (ગીતા 10/16)
કેવલ ગુરૂદેવ હી અપના સ્વરૂપ કહ સકતે। વ્યાપકતા કો કૌન જાન સકતા। સબકે હૃદય મેં હૈ। આત્મા હૈ। ઊઁ કાર રૂપ હૈ। ’’છલયતામ’’ છલરૂપ ભી હૈ। નમઃ તસ્કરાય। ગુરૂદેવ કહતે સેઠોં કો ’’તમે ડાલ ડાલ હૂ પાતપાત’’ આગે કહતે ’’હઁૂ ચોરો નો બાપ ચોર’’ અપનો ભૂમા સ્વરૂપ સમઝાતે। ઇસ જગત કો ’’એકાશેન’’ એક અંશ સે ધારણ કર સ્થિત હૈ। (ગીતા 10) ભક્ત પર દયા કર અપના વિરાટ રૂપ અર્જુન કો દિખાયા। અન્યય શક્તિ સે તત્વ સે જાને જાતે હૈ। પ્રત્યક્ષ હોતે હૈ। ઔર એક હો જાતે હૈ। ’’તન્મય’’ હો જાતે। ’’એકમેવ’’ હો જાતે હૈ।
ગુરૂબહ્મ ભક્ત કો સયંમ દેતે। ભક્તિ દેતે। જ્ઞાન દેતે। સેવા દેતે। મુક્તિ દેતે। અપના ’’સર્વત્રગમ’’ ’’ધ્રુવ’’ અચલ ’’અત્યુક્ત’’ અક્ષરં સ્વરૂપ સમઝાતે। સમબુદ્ધિ દેતે। અનન્ય યોગ દેતે। તારતે ’’સમદ્વતો
હૈ। મન બુદ્ધિ પ્રભુ મેં લગાતી હૈ। ગુરૂદેવ કહતે ’’હઁૂ તો એનો મન લેલૂ છઁૂ’’ અભ્યાસ વ વૈરાગ્ય સાધન દિયે। કર્મ પ્રભુ કે લિયે હી હોને લગતે હૈ। ’’સર્વકર્મફલ ત્યાગમ ’’ કરાતેે। ’’મયિ અર્પિત મનોબુદ્ધિ’’ બનાતે। વહ’’હર્ષાભર્ષનયો દ્વે મૈં ર્મુક્ત’’હો જાતા હૈ। ’’અનપેક્ષ
’’ શુચિર્દક્ષ’’ ઉદીસાનો ’’ગતવ્યથ’’ ભક્ત બન જાતા હૈ। વ સર્વઇચ્છા રહિત હો જાતા હૈ। ’’ ન કોક્ષતિ સંગવિવર્જિત’’ ન જાતા હૈ। વે ભક્ત પ્રભુ કે ’’ભક્સ્તેઅતીવ મેં પ્રિયા’’ પ્રભુ ગુરૂદઉેવ દેતે ’’મયી અનન્ય યોગેન’’ ઔર અવ્યભિચારીણી ભક્તિ એવં જ્ઞાન અધ્યાત્મ જ્ઞાન નિત્યત્વમ, તત્વજ્ઞાનાર્થ દર્શનમ આદિ। જ્ઞાન જિસસે પરમાનન્દ હો। ઔર ઉસકે ’’સર્વતઃ શ્રુતિમલ્લોકે સર્વમાવૃત્ય તિષ્ઠતિ ’’ ઉસકે ચેતન રૂપ ભક્ત કો દર્શાતા હૈ। સત્વ રૂપ અનાદિત્મ સર્વત્ર પાણિપાદ, નેત્ર, સિર મુરવ, શ્રોત્ર વ્યાપકત્વ, અન્તર્યામિત્વ, પદ્મ પત્ર વિમ્ભાસી હૈ। અવિભક્ત હૈ। અખણ્ડ હૈ। ગગન સદ્વશ હૈ। બ્રહ્મા વિષ્ણુ ઔર મહેશ ભી વહી હૈ। પરમ જ્યોતિ હૈ। વે કહતે ’’જ્ઞાન ગમ્ય ’’ હૈ। ગોપાલ કહતે હૈ। ’’સત્ય જાહીર થાય પર એનામે’’ પત્રાંે મેં સત્ય ભક્તોં કી બુદ્ધિ મેં આવે ઐસા સમય આવેગા। સતયુગ આવેગા। ગુરૂદેવ પ્રભુ ને બદલે મેં ભક્તોં સબ કુછ દે દિયા। ભર્તાભોક્તા માહેશ્વર પરમાત્મા રૂપ ભક્ત કો અનુભવ કરાતે હૈ। મૃત્યુ લોક મંે ભી અમર ’’સયં સર્વેષુ ભૂતેષુ’’ કો ભક્ત હી દિખાતે હૈ। અમર ’’સમંસર્વેષુભૂતેષ’’ કો ભક્ત હરિ દિખાતે હૈ અમર કર દેતે હૈ। ઉસે ’’સમ દુઃખ સુખઃ’’ નિન્દા સ્તૂર્તિ,માનાપમાન યો હી સર્વારમ્ભ પરિત્યાગી હોતા હૈ। ’’બ્રહ્મંભૂયાય’’ હોતા હૈ।
ભક્ત કો જ્ઞાન ઔર વૈરાગ્ય સે સંસાર માયા કો કાટના સિખાતે હૈ। ગુરૂ નારાયણ કે ’’પ્રપ્રદ્યે’’ શરણ હોેતે હૈ। ઉસે અધ્યાત્મ નિત્યા’’ બનાતે। શરણ દેતે। પરમ પદ દેતે હૈ। જીવ અંશ હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’તુમ સબ મેરે અંશ હો પ્યારે।’’ ’’મૈં તુમારે લિયે તો હૂઁ પ્યારે।’’ ભક્ત કો જ્ઞાનચક્ષુષઃ દેતે હૈ। સૂર્યચન્દ્ર સબકો ગુરૂદેવ પ્રકાશિત કરતે દિખાતે હૈ। મોટા વિશ્વનાથ ભઈ કો ડેરોલ સ્ટેશન પર સૂર્ય ઊઁ કે દર્શન હુએ। ગોપાલ મન્દિર ઝાબુઆ મેં વહી કેન્દ્ર મેં હૈ। વે પૃથ્વી કો ધારણ કરતે હૈ। વે ચન્દ્રમા બનકર અમૃત બરસાતે હૈ। વે વૈશ્વાનર અગ્નિ હોકર પચાતે હૈ। વે સબકે હૃદય મેં હૈ। વેદ સ્મૃતિ આદિ ઉનકે હી ગુણ ગાતે હૈ। વે પુરૂષોત્તમ હૈ। શિષ્ય કો અભય કરતે । સત્વ શુદ્ધ કરતે। જ્ઞાનયોગ દેતે। ઉસે, દાન, યજ્ઞ, સ્વાધ્યાય, તપઃ અર્જિત કરવાતે। અહિંસા, સત્ય, અક્રોધ ત્યાગ શાન્તિ, દયા, તેજ ક્ષમા, ધૃતિ, શૌચમ અદ્રોહ અભિમાન રહિત આદિ ગુણ દેતે હૈ। શાસ્ત્રવિધિ સે શિષ્ય કો તૈયાર કરતે હૈ। જિસ પ્રકાર કાલી ને રામકૃષ્ણ કો શાસ્ત્ર જ્ઞાન દિયા। શરીર તપ વાણીતપ, મનઃ તપ કરવાતે હૈ સાત્વિક દમાદિ ક્રિયાએં કરવાતે હૈ। યજ્ઞ તપ ઔર દાન કરવાતે હૈ। કરતાપન નહીં રહને દેતે। સિદ્ધિ પ્રાપ્ત અપને કર્મો સે કરતે હૈ। સ્વેે સ્વે કર્મણ્ય ભિરત રહતે હૈ। પ્રસન્નાત્મા રહતે હૈ સબ મેં ગુરૂદેવ કે દર્શન કરતે હૈ। સબ કર્મ મન સે ગુરૂદેવ અર્પણ કરતા ચલતા હૈ। ’’પત્ર મેં લિખા’’ સર્વાપણ કરવા થી સબ અપના હો જાતા હૈ। ઘનશ્યામ પ્રભુ કહતે ’’ તમે તમારી જિન્દગી હમને સોપીં દી તો ફિકર સૂઁ।’’ યાની ’’ફિકર ક્યા।’’ ક્યા પત્ર મેં પુરૂષાર્થ બતાયા।
’’મન સે વચન સે કર્મ સે સબ ગુરૂદેવ પરમાત્મા કો અર્પણ કરતે જાના હી પુરૂષાર્થ હૈ ઇસ માર્ગ મેં ’’ (બોધ.)
ઉસે પ્રભુ શાશ્વત પદ દેતે હૈ -
’’ઈશ્વર સર્વભૂતાનાં હૃદેશઅર્જુન તિષ્ઠતિ।
ભ્રામયન્સર્વભૂતાનિ યન્ત્રારૂઢાનિ માયયા।।’’ (ગીતા 18/59)
ઉસે સબ મેં દિખતે ઔર સબ કો ચલા રહે
